8 jul 2024 jul 2024

Lesmateriaal: Vrouwen in de ruimte

2025-04-01T13:26:31+02:00

Lesmateriaal: Vrouwen in de ruimte 💁‍♀️

Neil Armstrong, Joeri Gagarin of Dirk Frimout. Het zijn allemaal namen die iedereen spontaan aan de ruimtevaart doen denken. Helaas is dit niet het geval bij vrouwen als Valentina Tereshkova, Sally Ride of Judith Resnik.

Het aantal vrouwen in de ruimte ligt nog altijd spectaculair veel lager dan het aantal mannen. Dit zie je ook aan het aantal vrouwen in de opleiding tot astronaut. In 2021 was van de 8.400 aanmeldingen die ESA ontving, slechts 15,5 procent een vrouw.

Het gebrek aan vrouwelijke astronauten houdt het clichébeeld van de mannelijke astronaut in stand. Maar door een lessenreeks over vrouwelijke astronauten kan de cirkel doorbroken worden.

✔️ Niveau: basisonderwijs én secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen:

Basisonderwijs
Mens en maatschappij

Secundair onderwijs
Burgerschap, historisch bewustzijn, sociale wetenschappen, gedragswetenschappen

✔️ Partners: ESERO Belgium, stagiaires Care Schreurs en Sarah Feys

✔️ Editie: juli 2023

Inhoud van de bundel 📖

Beschrijving: De leerlingen maken een mentale voorstelling van een astronaut

Resultaat: De leerlingen weten wat een astronaut is
Vereisten: Geen
Tijd: 5 minuten

Beschrijving: De leerlingen maken een collage over de ruimtevaart
Resultaat: De leerlingen beseffen dat ze bij het denken aan een wetenschapper vaak aan een man denken
Vereisten: Geen
Tijd: 10 minuten

Beschrijving: De leerlingen brainstormen over het verschil in aanwezigheid tussen mannen en vrouwen.
Resultaat: De leerlingen kunnen oorzaken geven van de ongelijke aanwezigheid van mannen en vrouwen in de wetenschap.

Vereisten: Lesfase 2 moet doorlopen zijn.
Tijd: 5 minuten

Beschrijving: De leerlingen bekijken een video over het verschil in aanwezigheid tussen mannen en vrouwen.
Resultaat: De leerlingen kunnen oorzaken geven van de ongelijke aanwezigheid van mannen en vrouwen in de wetenschap.

Vereisten: Lesfase 3 moet doorlopen zijn.

Tijd: 15 minuten

Beschrijving: Leerlingen bespreken mannelijke en vrouwelijke stereotypes.
Resultaat: Leerlingen halen stereotypes onderuit en krijgen een besef dat dit verkeerd is.
Vereisten: Geen
Tijd: 15 minuten

Beschrijving: De leerlingen bekijken een video over vrouwen in de ruimte en beantwoorden vragen.
Resultaat: Leerlingen maken kennis met belangrijke vrouwen in de ruimtevaart.

Vereisten: Geen
Tijd: 15 minuten

Beschrijving: De leerlingen maken een creatieve voorstelling van een getrokken vrouw.
Resultaat: Leerlingen maken kennis met belangrijke vrouwen in de ruimtevaart.
Vereisten: Geen
Tijd: 50 minuten uitwerking, 50 minuten presentatie

Beschrijving: De leerlingen maken een quiz over vrouwen in de ruimte.
Resultaat: Leerlingen maken kennis met belangrijke vrouwen in de ruimtevaart.
Vereisten: Lesfase 8 moet doorlopen zijn.
Tijd: 20 minuten

Beschrijving: De leerlingen kunnen tussen opdrachten aan een woordpuzzel werken.

Resultaat: De leerlingen maken kennis met woorden over de ruimtevaart.
Vereisten: Geen

Tijd: 10 minuten (kan tussen de andere lesfases)

  • Mens en maatschappij – Mens – Ik en mezelf: 1.2.
    De leerlingen kunnen beschrijven wat ze voelen en wat ze doen in een concrete situatie en kunnen illustreren dat zowel hun gedrag als hun gevoelens situatie gebonden zijn.
  • Mens en maatschappij – Maatschappij – sociaal-economische verschijnselen: 2.1.
    De leerlingen kunnen illustreren dat verschillende vormen van arbeid verschillend toegankelijk zijn voor mannen en vrouwen en verschillend gewaardeerd worden.
  • Sociale vaardigheden – Domein relatiewijzen – relatiewijzen: 1.2
    De leerlingen kunnen in omgang met anderen respect en waardering opbrengen.

1ste graad A-stroom

  • 1.16 (attitudinaal) De leerlingen uiten hun gevoelens respectvol –
  • 2.1 (BG) De leerling haalt het onderwerp en relevante informatie uit geschreven en gesproken niet-fictionele teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
  • 2.4 De leerlingen selecteren relevante informatie in geschreven en gesproken teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
  • 2.5 De leerlingen nemen eenvoudige notities bij het lezen en beluisteren van teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
  • 5.2 (attitudinaal) De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, fysieke en mentale grenzen en emoties van anderen
  • 7.4 De leerlingen lichten de mechanismen van vooroordelen, stereotypering, machtsmisbruik en groepsdruk toe.
  • 7.6 De leerlingen onderscheiden zowel onverdraagzaamheid als discriminatie in de samenleving.
  • 7.7 De leerlingen onderbouwen een eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen, thema’s en trends met betrouwbare informatie en geldige argumenten.

1ste graad B-stroom

  • 1.16 (attitudinaal) De leerlingen uiten hun gevoelens respectvol
  • 2.1 (BG) De leerling haalt het onderwerp en relevante informatie uit geschreven en gesproken niet-fictionele teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
  • 2.4 De leerlingen selecteren relevante informatie in geschreven en gesproken teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
  • 2.5 De leerlingen nemen eenvoudige notities bij het lezen en beluisteren van teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
  • 5.2 (attitudinaal) De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, fysieke en mentale grenzen en emoties van anderen
  • 7.4 De leerlingen lichten de mechanismen van vooroordelen, stereotypering, machtsmisbruik en groepsdruk toe.
  • 7.6 De leerlingen onderscheiden zowel onverdraagzaamheid als discriminatie in de samenleving.
  • 7.7 De leerlingen onderbouwen een eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen, thema’s en trends met betrouwbare informatie en geldige argumenten.

Downloads 👩‍🏫

Leraren handleiding Vrouwen in de ruimte

In deze handleiding vind je de uitleg en achtergrondinformatie terug om de verschillende lesfases uit te voeren.
De bundel bevat linken naar de padlet, video’s etc.
Achteraan in de bundel zijn er invulbladen en opdrachtenbladen voor de leerlingen.
Bij elke vragenbundel is er ook een antwoordenbundel voor de leerkracht.

Handleiding tijdelijk niet beschikbaar.

Quiz Vrouwen in de ruimte

Dit is de Quiz voor fase 9 met vragen en antwoorden.

Kaartjes deel 1 Vrouwen in de ruimte

Deze kaartjes horen bij lesfase 8.
Het is de bedoeling deze kaartjes af te drukken en uit te knippen.

Kaartjes deel 2 Vrouwen in de ruimte

Deze kaartjes horen bij lesfase 8.
Het is de bedoeling deze kaartjes af te drukken en uit te knippen.

Lesmateriaal: Vrouwen in de ruimte2025-04-01T13:26:31+02:00
8 jul 2024 jul 2024

Lesmateriaal secundair: ontwerp je parachute – CanSat

2025-04-01T13:31:03+02:00

Lesmateriaal: CanSat – Ontwerp je parachute 🪂

Dit is een gids om je CanSat veilig te landen. Parachutes vormen een essentieel onderdeel van een CanSat missie. Het is vergeeflijk dat ze dikwijls weinig aandacht krijgen, aangezien ze slechts een eenvoudig stuk stof lijken te zijn vergeleken bij de ingewikkelde elektronica van een CanSat. Maar toch is dat een grote vergissing! Zonder een goed ontworpen parachute zal je CanSat misschien niet genoeg tijd hebben om de secundaire missie uit te voeren, of zelfs erger, kan hij gewoon crashen.

✔️ Niveau: 2de en 3de graad secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: STEM, fysica, techniek, digitale competenties, informatica wetenschappen

✔️ Partners: VITO Remote Sensing, ESERO Belgium

✔️ Editie: april 2024

Inhoud van de bundel 📖

1️⃣ Vrije val (Terminale snelheid)

2️⃣ Parachutes, wat een weerstand!

3️⃣ Het belang van de vorm

4️⃣ Traag maar gestaag is het winnende concept

1️⃣ Vrije val

2️⃣ Parachutes, wat een weerstand!

3️⃣ Het belang van de vorm

4️⃣ Slow and steady wins the race

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Ontwerp je parachute (cursus)

In deze cursus zullen we de achterliggende fysica verkennen van een parachute afdaling.
We zullen de eerste inzichten verwerven in de keuze van een geschikte parachute.
Uiteindelijk zal je met gerust hart je CanSat kunnen lanceren en veilig laten landen.

Lesmateriaal secundair: ontwerp je parachute – CanSat2025-04-01T13:31:03+02:00
8 jul 2024 jul 2024

Lesmateriaal secundair: aardobservaties en klimaatverandering

2025-04-01T13:38:23+02:00

Lesmateriaal SEC_Aardobservaties en klimaatverandering_Climate_Change_Initiative_ESA

Lesmateriaal: aardobservaties en klimaatveranderingen 🌐

Misconcepties rond klimaatverandering aanpakken en kritisch denken stimuleren.

Dit lespakket omvat activerende opdrachten en oefeningen voor leerlingen over aardobservaties en klimaatverandering. Hierbij leren ze hoe ze betrouwbare internetbronnen kunnen herkennen en gebruiken. Het doel hiervan is om leerlingen kritisch te laten denken en zo argumenten te verwerpen of te onderbouwen. Nog te vaak zijn er misconcepties over klimaatverandering bij de leerlingen aanwezig. Door o.a. een klasdiscussie en presentaties voor de klas, worden deze aangepakt.

✔️ Niveau: 2de en 3de graad secundair onderwijs (15-18 jaar)

✔️ Vakken/eindtermen: lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn en gezondheid; digitale competentie en mediawijsheid; wiskunde, exacte wetenschappen en technologie; historisch bewustzijn, milieu, onderzoek, jurisdictie, …

✔️ Partners: ESERO Belgium, Universiteit Antwerpen, ESA

✔️ Editie: augustus 2020

Inhoud van de bundel 📖

Tijdens deze les wordt er een klasdiscussie gehouden om eventuele misconcepties bij de leerlingen te ontdekken. De leerkracht treedt als moderator op en a.d.h.v. enkele stellingen of vragen gaan de leerlingen in discussie met elkaar over klimaatverandering.

Vereiste lestijd: ongeveer 20 à 30 minuten.

Deze les overloopt enkele goede manieren om de kwaliteit van de site en van de inhoud ervan te beoordelen a.d.h.v. een aantal vragen. De leerlingen gebruiken deze vragenlijst om bronnen te vinden die informatie verschaffen over enkele bekende misconcepties bij leerlingen. Nadien presenteren ze hun bevindingen aan de klas.

Vereiste lestijd: ongeveer 50 à 60 minuten.

De leerkracht geeft les over het nut van satellieten, remote sensing en waarom satellieten in de lucht blijven “hangen”. Daarna maken de leerlingen zelf een timelapse over een fenomeen dat vanuit de ruimte zichtbaar is. M.b.v. een programma en enkele gerichte vragen, schrijven ze een werkstuk over hun zelfgekozen fenomeen. Nadien bekijken ze de banen van enkele NASA-satellieten in real time en zoeken ze informatie op over satellieten van NASA en ESA.

Vereiste lestijd: ongeveer 100 minuten.

De les begint met een korte quiz die de leerlingen individueel invullen. Als tweede opdracht lossen ze vragen op waarbij het belang van het aflezen van grafieken naar voren komt. Ten slotte gaan ze zelf stellingen van ‘climate deniers’ onderzoeken en verwerpen op een wetenschappelijke manier.

Vereiste lestijd: ongeveer 90 minuten.

Eindtermen tweede en derde graad secundair onderwijs

  • Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn en op
    vlak van lichamelijke, geestelijke en emotionele gezondheid;
  • Competenties in het Nederlands;
  • Competenties in andere talen;
  • Digitale competentie en mediawijsheid;
  • Sociaal-relationele competenties;
  • Competenties inzake wiskunde, exacte wetenschappen en technologie;
  • Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven;
  • Competenties met betrekking tot historisch bewustzijn;
  • Competenties met betrekking tot ruimtelijk bewustzijn;
  • Competenties inzake duurzaamheid;
  • Economische en financiële competenties;
  • Juridische competenties;
  • Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken,
    creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken,
    informatieverwerking en samenwerken;
  • Zelfbewustzijn en zelfexpressie, zelfsturing en wendbaarheid;
  • Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties;
  • Cultureel bewustzijn en culturele expressie.

De competenties die in het vetgedrukt staan, zijn toepasselijk voor het lespakket dat
vormgegeven zal worden. Aangezien er veel verschillende eindtermen overlappen met de
doelen die gesteld worden in het lespakket is dit zeker nuttig voor toekomstige leerlingen.

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal SEC_Voorpagina lerarengids_Aardobservaties en klimaatveranderingen_ESERO Be-VL

Lespakket “Aardobservatie en klimaatveranderingen”

In dit document vind je een lessenreeks bestaande uit 4 delen die bovenaan deze pagina reeds zijn aangebracht.
Elk deel is uitgerust met een boeiende werkvorm en belangrijke bijlagen.

Lesmateriaal SEC_Aardobservaties en klimaatveranderingen_Voorblad_Powerpoint Romote sensing bij aardobservaties

PowerPoint: les 3 “Aardobservatie”

Deze PowerPoint geeft in enkele slides de belangrijkste informatie die je nodig hebt om de werking van aardobservatie satellieten te begrijpen.

Lesmateriaal secundair: aardobservaties en klimaatverandering2025-04-01T13:38:23+02:00
8 jul 2024 jul 2024

Lesmateriaal secundair: Astro Pi – Workshop Astro Pi Mission Zero

2025-04-01T13:56:05+02:00

Lesmateriaal_Secundair_Astro Pi Mission Zero_Voorpagina

Lesmateriaal: Astro Pi Mission Zero workshop 👾

Een introductie in de wereld van programmeren met Python.

Het doel van dit lespakket is om de leerlingen een eerste kennismaking te geven met de codeertaal Python. Dit doen ze door een simulatie van een Astro Pi computer te coderen op een internetapplicatie. De verschillende codeonderdelen worden stapsgewijs aangebracht om de nodige denkwijze bij coderen te stimuleren.

✔️ Niveau: 3de graad basisonderwijs én alle graden secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen:

Basisonderwijs
Wetenschappen en Techniek (Techniek), ICT

Secundair onderwijs
STEM, informaticawetenschappen

✔️ Partners: ESERO Belgium

✔️ Editie: juni 2024

Inhoud van de bundel 📖

  • Doel
  • Waarom Pythoncode in het onderwijs?

  • Account voor de leerkracht
  • Klasopstelling
  • Computers die de leerlingen mogen gebruiken

  • Inleiding
    • Doel van de dag
    • Wat is een astro Pi?
    • Een Astro Pi in het ISS v.s. in de klas
    • Wat is programmeren in Python?
    • Voorbeelden van Python in het dagelijkse leven
  • Instructie & Verwerking
    • Herhaling van de opdracht: tonen van de simulatie
    • Overlopen van de code op hun blaadje
    • Openen van de simulator op hun computer
    • Verschillende # noteren in de code
    • Liberaries
    • STAP 1: Kleuren aanmaken
    • STAP 2: Maak een tekening
    • STAP 3: Toon op display en sleep
    • EERSTE RUN TEST
    • STAP 4: Kleuren waarnemen met een sensor
    • TWEEDE RUN TEST
    • STAP 5: Loop
    • DERDE RUN TEST
    • STAP 6: Stopscherm
    • VIERDE RUN TEST
  • Afronding
    • Code indienen
    • Toonmoment
  • OPGELET

1️⃣ Vrije val (Terminale snelheid)

2️⃣ Parachutes, wat een weerstand!

3️⃣ Het belang van de vorm

4️⃣ Traag maar gestaag is het winnende concept

1️⃣ Vrije val

2️⃣ Parachutes, wat een weerstand!

3️⃣ Het belang van de vorm

4️⃣ Slow and steady wins the race

Downloads 👩‍🏫

Workshop Astro Pi Mission Zero (lerarengids)

In deze lerarengids wordt je alles stap voor stap uitgelegd zodat je je leerlingen zo goed mogelijk kan begeleiden bij het uitvoeren van deze missie.

Lesmateriaal_BO_SEC_Workshop Astro Pi_Spiekblaadje

Workshop Astro Pi Mission Zero: Spiekblaadje voor de leerlingen

In dit spiekblaadje kunnen de leerlingen de verschillende stappen in de code terugvinden. Ze kunnen dit blaadje gebruiken om de ‘lege code’ in te vullen en later over te typen in de simulator.

2024_Lesmateriaal_BO_SEC_Workshop Astro Pi Mission Zero_Ppt-voorpagina_ESERO BE VL

Workshop Astro Pi Mission Zero: PowerPoint

Deze PowerPoint ondersteund de leerkracht bij het begeleiden van de leerlingen tijdens de oefeningen.
De verschillende onderdelen van de lerarengids worden met duidelijke beelden aangevuld.

Lesmateriaal secundair: Astro Pi – Workshop Astro Pi Mission Zero2025-04-01T13:56:05+02:00
8 jul 2024 jul 2024

Lesmateriaal: verwijzing naar ESERO NL

2025-04-01T13:56:48+02:00

Ontdek extra paketten op ESERO NL 🇳🇱

Onze collega’s van ESERO Nederland publiceren al vele jaren lesmateriaal met een context van ruimtevaart die evengoed in de Vlaamse klassen kan gebruikt worden. Uiteenlopende thema’s worden behandeld. Neem eens een kijkje in hun collectie.

Lesmateriaal: verwijzing naar ESERO NL2025-04-01T13:56:48+02:00
Go to Top