24 jul 2025 jul 2025

Lesmateriaal secundair: Nexus Island

2025-07-24T15:33:18+02:00

Teaching materials: Nexus Island 🦠

Exoplaneten STEM module A game-based teaching recourse on the exploration of ecosystems

The “Nexus Island” teaching resource, inspired by an EMBL-led scientific expedition entitled “TRaversing European Coastlines (TREC)“, invites students to re-evaluate their perception of the environment we live in by focusing on the interaction between living organisms, non-living environmental factors and humans, and their dependencies and adaptation strategies. The game-based approach draws special attention to our ecosystems’ biodiversity, specifically on the microscopic level, and to the extent to which microorganisms are vulnerable to the dynamics of a changing environment. Moreover, the role that research plays in providing data -the basis for any further discussions and actions, is highlighted in relation to analysing each element and organism in the environment.

✔️ Niveau: 14-16 years

✔️ Topics: Biology, STEM, natural sciences

✔️ Partners: EMBL (European Molecular Biology Laboratory)

✔️ Version: 27 june 2024

✔️ Languages: Teacher manual in English, Playing cards also in Dutch

Contents of the bundle 📖

  • Duration: 45/55 minutes
  •  Number of participants: Between 8 and 24, divided in 4 teams
  • Minimum space: 5×5 metres of open space (no chairs, tables, etc.)
  • Materials: walkable map (a carpet), deck of cards
  • Overview: Everybody taking part in the workshop is a “citizen” living on Nexus Island. The island is portrayed on a walkable 4 x 4 metres map. The different parts of the workshop are linked together by a story that spans 3 days:
    • Day 1: the citizens discover the microorganisms living on the island.
    • Day 2: the island is suddenly affected by an extreme event, and the citizens have to understand what happened during this event, and assess the implications for the island’s organisms.
    • Day 3: the citizens recommend actions to the island’s government to remedy the situation.
  •  The workshop is divided into 5 parts:
    • Introduction (Intro)
    • First day of the story
    • Second day of the story
    • Third day of the story
    • Conclusion

Here the pedagogical and didactic approach is fully set out in tables.

What does TREC and the workshop have in common?

How does the location for the game look? Would you like to play in this particular location? Is it welcoming? Is there anything you can do to improve it?

  • Getting to know each other
  • Introducing the game

The game will be different every time it is played. Different participants, different facilitators, different locations, and so on. What matters is that the participants AND you have a very good time. What matters is that everyone has a positive experience. Why? Because we want to have a positive impact on the participants’ perceptions of science & scientists. It is unlikely that participants will remember the scientific content of the game, even just after a couple of hours. But they will remember the feeling of playing the game, and possibly associate that feeling with science. So have fun, talk with them, and let the game take its own shape

  • Farming quadrant
  • Natural Quadrant
  • City Quadrant
  • Industry and estuary quadrant
  • Farming quadrant
  • Natural Quadrant
  • City Quadrant
  • Industry and estuary quadrant

Downloads 👩‍🏫

EMBL – Website

What does EMBL stand for? What do they research? What’s their connection to this recourse?

Nexus Island – Website

Here you can find the original website of the game.

Nexus Island – Teacherguide

Find all the information you need to play the game here.

NEXUS Island – Downloads

Nexus Island Map

Nexus Island playing cards

Lesmateriaal secundair: Nexus Island2025-07-24T15:33:18+02:00
30 jun 2025 jun 2025

Lesmateriaal: Het verschil begrijpen tussen weer en klimaat

2025-06-30T16:28:25+02:00

Lesmateriaal: Het verschil begrijpen tussen weer en klimaat

Weer en Klimaat

In deze reeks activiteiten leren de leerlingen het verschil tussen weer en klimaat. Ze zullen verschillende klimaatzones identificeren en hun eigen weergegevens verzamelen. Ze zullen dagelijkse en maandelijkse metingen van de luchttemperatuur analyseren en vergelijken. Ten slotte zullen ze verschillende klimaatscenario’s leren kennen en nagaan wat dit betekent voor de gemiddelde maandtemperaturen in hun gebied/land.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Nederlands (Taalbeschouwing), Wetenschap en techniek (Natuur), Wiskunde (Meten, Strategieën en probleemoplossende vaardigheden), ICT,

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info lesbundel

Activiteitenoverzicht

Inleiding

Activiteit 1: Is het weer of klimaat?

Activiteit 2: Weer Detectives

Activiteit 3: Klimaat Reporters

Leerlingenbundel

Links

Bijlage 1

Bijlage 2

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Het verschil begrijpen tussen weer en klimaat2025-06-30T16:28:25+02:00
30 jun 2025 jun 2025

Lesmateriaal: Seizoenen begrijpen

2025-06-30T16:31:59+02:00

Lesmateriaal: Seizoenen begrijpen

Een jaar op aarde

Deze handleiding is bedoeld om de kennis van de leerlingen over de seizoenen te bevorderen en te vergroten, en richt zich op het basismechanisme achter de verschillende seizoenen op aarde. Het materiaal is opgedeeld in verschillende delen, zodat het onderwerp en de inhoud geleidelijk kunnen worden verworven. Het startpunt is een algemene discussie over seizoenen door te kijken naar de veranderende kleuren op aarde in de loop van een jaar. Dit wordt gevolgd door een praktische activiteit om de leerlingen de invloed van het zon-aarde systeem op de seizoenen te laten onderzoeken.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Mens en maatschappij (Ruimte), Wetenschap en techniek (Natuur, Techniek)

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over de lesbundel

Samenvatting activiteiten

Inleiding

Activiteit 1: Kleuren op aarde i de vier seizoenen

Activiteit 2: Waarom heeft de aarde seizoenen?

Leerlingenbundel

Links

Bijlagen

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Seizoenen begrijpen2025-06-30T16:31:59+02:00
30 jun 2025 jun 2025

Lesmateriaal: De effecten van smeltend ijs onderzoeken

2025-06-30T16:30:19+02:00

Lesmateriaal: De effecten van smeltend ijs onderzoeken

Het ijs is aan het smelten

In deze set van vier activiteiten zullen leerlingen de gevolgen van de opwarming van de aarde en het smelten van ijs op aarde onderzoeken. Ze leren het verschil tussen landijs en zee-ijs en onderzoeken de respectievelijke effecten van het smelten van landijs en zee-ijs. Daarna zullen ze hun eigen experiment ontwerpen om te onderzoeken hoe smeltend ijs de temperatuur van de atmosfeer verandert. Tot slot leren de leerlingen meer over gletsjers en bekijken ze satellietbeelden van een gletsjer om na te gaan hoeveel die in een bepaalde periode is gesmolten.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Mens en maatschappij (Tijd, Ruimte, Brongebruik), Wetenschap en techniek (Natuur, Techniek), Sociale vaardigheden, Wiskunde (Getallen, Meten)

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Activiteiten overzicht

Activiteit 1: Introductie van ijs

Activiteit 2: Zal de zeespiegel veranderen?

Activiteit 3: Zal de temperatuur veranderen?

Activiteit 4: Kijken naar de gletsjer

Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: De effecten van smeltend ijs onderzoeken2025-06-30T16:30:19+02:00
30 jun 2025 jun 2025

Lesmateriaal: Analyseren en begrijpen van ruimtebeelden

2025-06-30T16:01:11+02:00

Lesmateriaal: Analyseren en begrijpen van ruimtebeelden van de planeet Aarde

Vanaf de grond en vanuit de lucht

In deze activiteit maken de leerlingen kennis met het idee van observatie op afstand van de aarde vanuit de ruimte. Hen wordt gevraagd foto’s van verschillende landschappen (bergen, meren, rivieren, steden, eilanden en woestijnen) die vanaf de grond zijn genomen, te vergelijken met foto’s van dezelfde plaatsen die zijn genomen door astronauten aan boord van het internationale ruimtestation, en ook met foto’s die door aardobservatiesatellieten zijn genomen. Deze bron gebruikt met name foto’s van Sentinel-1 en Sentinel-2, missies die door de ESA zijn ontwikkeld in het kader van het Copernicus-programma.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Wetenschap en techniek (Natuur, Techniek), ICT, Leren leren, Mens en maatschappij (Ruimte)

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over de lesbundel

Activiteit 1: De aarde gezien vanuit het ISS

Activiteit 2: Match de foto’s

Activiteit 3: Hoger op!

Bijlagen

Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Analyseren en begrijpen van ruimtebeelden2025-06-30T16:01:11+02:00
26 jun 2025 jun 2025

Climate Detectives: Minicasus Natuurbranden (Practicum)

2025-06-26T14:16:22+02:00

Lesmateriaal: Minicasus natuurbranden (practicum)

In dit practicum gaan we een natuurband in België bestuderen aan de hand van grondmetingen en satellietbeelden. Voor de grondmetingen gebruiken we databanken van overheidinstanties, zoals het KMI, die ons informatie geven over neerslag en hitte in België. Zo kunnen we een eerste inschatting maken over welke omstandigheden de brand mogelijks veroorzaakt hebben. Daarna gebruiken we satellietbeelden om te leren over droogte, hitte en vegetatie. We bekijken deze beelden voor, tijdens en na de brand om een potentieel verband te onderzoeken. Hiervoor gebruiken we Terrascope, een online tool met infrarood- en FAPAR-data van de Sentinel 2 satelliet. De brand vond plaats in de Hoge Venen (coördinaten: 50.58945°N, 6.18823°E), eind mei 2023.

✔️ Niveau: secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: STEM

✔️ Editie: Juni 2025

Climate Detectives: Minicasus Natuurbranden (Practicum)2025-06-26T14:16:22+02:00
24 jun 2025 jun 2025

Climate Detectives: Copernicus Browser – handleiding voor leerkrachten

2025-07-14T09:54:58+02:00

Lesmateriaal: Copernicus Browser handleiding voor leerkrachten 🌍

Het doel van deze handleiding is om je te helpen bij het gebruik van de belangrijkste tools van de Copernicus Browser en om te laten zien hoe je deze kan gebruiken met je leerlingen in de klas. Om het nut ervan te illustreren, zullen we een casestudy analyseren, waarbij de focus ligt op een extreme droogte in 2015 bij het Poopó-meer, het op één na grootste meer in Bolivia, dat gedurende een lange periode volledig droogviel.

✔️ Niveau: 2e en 3e graad onderwijs (15-18 jaar)

✔️ Vakken/eindtermen: STEM

✔️ Editie: Juni 2025

Downloads 👩‍🏫

Climate Detectives: Copernicus Browser – handleiding voor leerkrachten2025-07-14T09:54:58+02:00
5 jun 2025 jun 2025

Lesmateriaal: Observeren en meten van de weersomstandigheden

2025-06-05T10:39:25+02:00

Lesmateriaal: Observeren en meten van de weersomstandigheden

Neus hoog in de lucht!

In deze reeks activiteiten leren de leerlingen hoe hun zintuigen en instrumenten kunnen worden gebruikt om het weer te beschrijven en te meten. Als inleidende activiteit analyseren de leerlingen plaatselijke spreekwoorden over het weer. Vervolgens zullen ze hun zintuigen gebruiken om weerwaarnemingen te doen en te leren hoe ze het weer kunnen beschrijven. Dit lespakket komt uit het gamma van ESA’s educatief materiaal genaamd ‘Teach with Space’, waarbij de leerlingen vergezeld worden van Paxi, de alien die hen mee door het universum leidt.

De leerlingen bouwen ook een klein meteorologisch station en voeren weermetingen uit van regen, windsnelheid en luchttemperatuur.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Mens en maatschappij (mens, tijd, ruimte, bron), Wetenschappen en Techniek (Natuur, techniek), ICT, Sociale vaardigheden (samenwerking), wiskunde

✔️ Partners: UGent Volkssterrenwacht Armand Pien, ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over de lesbundel
Samenvatting activiteiten

Inleiding
Activiteit 1: Praten over het weer
Activiteit 2: Het weer aanvoelen
Activiteit 3: Bouw je weerstation
Conclusie

Leerlingenwerkblad
Links
Bijlagen

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Observeren en meten van de weersomstandigheden2025-06-05T10:39:25+02:00
5 jun 2025 jun 2025

Lesmateriaal: infrarood webcam-hack

2025-06-05T10:11:44+02:00

Lesmateriaal: Infrarood Webcam-hack

Infrarood licht gebruiken om de wereld op een nieuwe manier te observeren.

Deze reeks van drie activiteiten zal de leerlingen in staat stellen het elektromagnetische spectrum te begrijpen en infrarode straling waar te nemen door een goedkope webcam aan te passen. Er wordt besproken hoe infraroodstraling kan worden gebruikt om informatie te verkrijgen die met zichtbaar licht niet beschikbaar is. De leerlingen zullen ook satellietbeelden analyseren en zo begrijpen waarom het nuttig is om in infrarood te “zien”.

ESERO Belgium heeft dit pakket aangepast voor Vlaams onderwijs, onder meer door een lijst van Vlaamse eindtermen toe te voegen.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Aardwetenschappen, biologie, STEM, digitale competenties, duurzaamheid, leercompetenties, ruimtelijk bewustzijn, sociaal-relationele competenties, chemie, fysica, wiskunde,…

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Activiteitenoverzicht

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: De webcam hacken
Activiteit 2: Objecten bekijken in infrafoor licht
Activiteit 3: Kijken naar de aarde in infrarood licht

Werkblad leerlingen
Links

Lesmateriaal: infrarood webcam-hack2025-06-05T10:11:44+02:00
Go to Top