Het programma?

DAG 1: Een Selenocentrische eerste dag: De maan centraal.

DAG 2: Moon Camp, een eigen maanbasis ontwerpen.

DAG 3: Van maanbasissen tot sterrenkijkers.

DAG 4: Spectroscopie onder de loep.

DAG 5: Trainen als een astronaut en raketten in de lucht.

DAG 5: Trainen als een astronaut en raketten in de lucht.

⭐ Speeddate met de seizoenen

Tijdens de activiteit Speeddate met de Seizoenen gingen de kinderen op ontdekkingstocht langs de sterrenbeelden van elk seizoen. Via vier creatieve “dates” – puzzelen in de herfst, een verhaal in de lente, een prent in de zomer en werken met Stellarium in de winter – leerden ze de sterrenhemel beter kennen. Met behulp van herkenbare sterrenbeelden vonden ze de weg naar andere figuren aan de hemel. Daarna gingen ze zelf aan de slag om de vormen van de sterrenbeelden te tekenen. Een leuke en leerzame manier om spelenderwijs te ontdekken wat er boven ons hoofd gebeurt doorheen het jaar.

👨‍🚀 Trainen als een échte astronaut

In de voormiddag startten we met het losgooien van onze spieren. Onder het motto van Mission X: ‘Train like an Astronaut’, zetten we onze tanden in het trainingsprogramma van ESA (European Space Agency). Dankzij het STEM-project Mission X, uitgewerkt door ESERO Belgium, mochten de kinderen zich helemaal uitleven met opdrachten die kracht, uithoudingsvermogen en samenwerking centraal zetten. Het leek wel een voorselectie voor een ruimtemissie – en eerlijk? We zagen zeker enkele kandidaten voor een toekomstige maan- of zelfs marslanding!

🚀 Raketten alom

In de namiddag vroegen we ons af hoe astronauten naar de maan en naar het ISS geraken. Het eenvoudige antwoord is: met een raket. Maar achter dat antwoord schuilt een wereld van wetenschap en techniek. Hoe overwint een raket de zwaartekracht? Waarmee moet je allemaal rekening houden bij een lancering of een veilige landing? En welk materiaal heb je daarvoor nodig? We onderzochten hoe raketten vroeger werkten en hoe ze dat vandaag de dag doen. Nadat al die vragen waren beantwoord, mochten de kinderen zelf aan de slag: ze bouwden hun eigen mini-raket, die we vervolgens met ons zelfgemaakte lanceersysteem de lucht in schoten.

DAG 4: Spectroscopie onder de loep.

Vandaag trokken we er op uit met onze groep. Geen gewone start op onze vertrouwde locatie, maar een excursie naar Campus De Sterre in Gent. Daar werden we verwelkomd door niemand minder dan professor Sven De Rycke, een echte expert in sterrenkunde. Hij stelde zichzelf én de faculteit voor, en natuurlijk konden de imposante sterrenkoepels niet ontbreken in zijn verhaal.

🚀 Van theorie naar doe-het-zelf wetenschap

Na de boeiende introductie gingen de kinderen zelf aan de slag. Thema van de dag: spectroscopie – de techniek die wetenschappers gebruiken om te ontdekken waaruit sterren en planeten bestaan. Dat klinkt ingewikkeld, maar met wat creativiteit en materiaal als CD-roms, kartonnen kokers, plakband en een schaar bouwde iedereen zijn of haar eigen spectroscoop. Kijken naar licht werd plots een kleurrijke bedoening.

🍎 Tijd voor ontspanning en een welverdiende lunch

Met het hoofd vol nieuwe kennis trokken we opnieuw richting onze thuisbasis, de Volkssterrenwacht. Maar eerst… HONGER! En waar kan je beter je lunch opsmullen dan in het prachtige Citadelpark met dit zonnige weer? We genoten van ons gezellig eet-momentje en een ravotje in de speeltuin en het park. Want ook sterrenkijkers hebben soms gewoon even tijd nodig om verstand op nul te zetten.

🌞 Een kijkje naar de zon

Na de middag gingen we aan de slag met de telescoop die we gisteren eigenhandig hebben gebouwd. Het was een spannend moment om eindelijk door ons zelfgemaakte instrument te mogen kijken. Terwijl sterren observeren relatief eenvoudig is, ontdekten we al snel dat naar de zon kijken een heel andere uitdaging is. Dat vereist niet alleen precisie, maar ook de juiste bescherming en techniek. Iedereen nam de kennis en de zorg mee die nodig is om veilig en effectief naar zo’n krachtig hemellichaam te kunnen kijken. We zouden niet willen dat de ogen verblind worden uiteraard!

Tot morgen voor onze, jammer genoeg, al laatste dag van het zomerkamp.😟

DAG 3: Van maanbasissen tot sterrenkijkers.

Vandaag stond volledig in het teken van ruimteverkenning — van de Maan tot de sterren (en een draak op het Belfort!). Iedereen stroomde binnen en voelt zich ondertussen al lekker thuis op de Volkssterrenwacht.

Even tijd om wat bij te babbelen, maar niet te lang, want er wachtte ons belangrijk werk: het ontwerpen van onze eigen maanbasis in TinkerCAD! Daar waren we gisteren al aan begonnen, en vandaag bouwden we ijverig verder aan onze eigen ruimtekolonies voor het ESERO Moon Camp-project.

Moon Camp

De ene navigeerde al vlotter door TinkerCAD dan de andere, maar wat echt telde, was de inhoud van de maanbasis. Want: zouden astronauten er kunnen overleven? De ontwerpen waren creatief én doordacht. Zo spotten we:

• Bedden van minstens een meter dik (comfort first!),
• Een voorraadkamer gevuld met een gigameloen en appelsienen,
• Ondergrondse structuren voor natuurlijke isolatie — handig, want zo heb je minder verwarming nodig,
• En natuurlijk: zonnepanelen voor energie, helemaal ecologisch verantwoord.

Horoscopen: cap or no cap?

Na de presentaties van onze maanbasissen, gingen we verder met een korte blik op de sterrenbeelden en horoscopen. Wie verjaart er wanneer? Wie heeft hetzelde sterrenbeeld? Welke eigenschappen worden daaraan gekoppeld? Dat gaat dan over astroLoGie, wat eigenlijk een pseudowetenschap is, maar ook dat zit vol leuke weetjes voor de astroNoMie-experts in spe.

“Sterren Schitteren Voor Iedereen” op bezoek

’s Namiddags gingen we over naar de praktische skills tijdens de workshop telescopenbouw met Jean-Pierre. Na een korte introductie door de oprichter van SSVI — met het prachtige motto “sterren schitteren voor iedereen” — gingen we zelf aan de slag. Iedereen knutselde zijn of haar eigen telescoopje in elkaar, klaar om vanavond de hemel te verkennen.

Het erfgoedstuk van de Volkssterrenwacht

Als kers op de taart nam Leonie de groep mee naar boven op onze eigen volkssterrenwacht, waar we een zeldzaam pareltje hebben staan: de Van Monckhoven telescoop. Iedereen kreeg de kans om eens door de lens te kijken — niet naar de sterren (want die waren er uiteraard nog niet), maar wel naar de draak op het Belfort in hartje Gent.

Topdag, al zeggen we het zelf! Dat belooft voor morgen!

DAG 2: Moon Camp, een eigen maanbasis ontwerpen.

Na een boeiende eerste dag in het teken van de maan, begonnen we deze DAG 2 van het zomerkamp met een korte terugblik: Wat weten we nog van gisteren? Dat ging best vlot. Gelukkig maar, want vandaag stelden we ons de vraag: kunnen we leven op de maan?

Welkom bij Moon Camp

We doken in het Moon Camp-project, een STEM-activiteit van ESERO Belgium waarbij de kinderen zelf een maanbasis ontwerpen. Want stel dat we écht op de maan zouden gaan wonen: hoe zou dat er dan uitzien?

Eerst begonnen we met een stevige brainstorm:

🔹 Is er zuurstof op de maan?

🔹 Hoe zit het met luchtdruk, water of vruchtbare grond?

🔹 Wat met gevaarlijke straling en inslagen van meteorieten?

Met al die uitdagingen in het achterhoofd dachten we na over hoe een veilige, leefbare maanbasis eruit zou moeten zien. We bedachten samen welke ruimtes er allemaal nodig zijn: slaapvertrekken, een labo, opslagruimte, een serre om voedsel te kweken, en misschien zelfs een sportzaal om fit te blijven in lage zwaartekracht!

Ook praktische vragen kwamen aan bod:

🌱 Hoe zorgen we voor voedsel, water en elektriciteit?

🛰️ Hoe komen we op de maan, en hoe landen we daar veilig met een raket?

👩‍🚀 En wat doen astronauten daar eigenlijk? Van communicatie tot afvalverwerking, van robotica tot wetenschappelijke experimenten – geen enkele taak ontsnapte aan onze aandacht.

Van idee naar ontwerp

Na het denkwerk was het tijd om de handen (en vooral de hersenen) uit de mouwen te steken. De kinderen begonnen met een eerste schets van hun maanbasis – eerst op papier, daarna direct in TinkerCad, het 3D-tekenprogramma waarin hun ideeën verder vorm kregen.

We zagen al indrukwekkende eerste ontwerpen verschijnen, maar de uiteindelijke presentatie van architecturale hoogstandjes is iets voor morgen. Wij wachten al vol spanning af!

DAG 1: Een Selenocentrische eerste dag: De maan centraal.

De maan in puzzelstukken

We begonnen de dag op speelse wijze. De kinderen kregen een mysterieuze puzzel in handen. Stukje per stukje legden ze samen het onderwerp van de dag bloot: de maan! Al snel vlogen de eerste vragen door de ruimte:
🔭 Hoe zou het leven op de maan eruitzien?
🌱 Wat hebben we nodig om er te overleven?
🏠 Waar zouden we wonen op de maan?

Die nieuwsgierigheid vormde de perfecte springplank voor een korte introductie over het Artemisproject: het ambitieuze programma dat de mens opnieuw naar de maan moet brengen — ditmaal om te blijven.

Bakstenen uit maanzand?

Eén van de hoogtepunten van de dag was ongetwijfeld het bezoek van Bram Verbruggen, voormalig ingenieur bij ESA en huidig onderzoeker aan de ULB. Hij vertelde hoe wetenschappers bakstenen proberen te maken uit maanstof (regoliet). Hoe bouw je een huis op de maan zonder dat je al het materiaal vanop aarde moet meeslepen? Stof tot nadenken voor de toekomstige ruimte-architecten in de groep.

Workshops om u tegen te zeggen

De rest van de dag stond bol van de interactieve workshops:

🌗 Maanfasen en ’tidal lock’:
De kinderen leerden waarom we altijd dezelfde kant van de maan zien, en ontdekten hoe ‘tidal locking’ precies werkt.

🌑 Maankraters maken:
We transformeerden de buitentuin in een maanlandschap! De kinderen lieten knikkers neerstorten in bakken gevuld met bloem, cacao en hagelslag om zo zelf mini-kraters te creëren. Ze zagen hoe de bodem zich verplaatst bij een inslag, net zoals dat op de maan gebeurt.

🧊 De Shackleton-krater:
We namen ook een duik in de wetenschap achter deze mysterieuze krater aan de zuidpool van de maan. Daar zou mogelijk ijs verborgen zitten — een essentiële bron voor toekomstige maanmissies.

🌙 Op Maanmissie met CodeFever + Minecraft

In augustus startten we de vorige zomervakantie alvast met een knaller: Een Maanmissie-dag vol Minecraft bij CodeFever. Leerlingen bogen zich over vraagstukken als maanvoedsel, waterputten, bouwstructuren en compenseerden gebrek aan zwaartekracht in hun blokwerelden. Creatief, technisch én met een maanbasis als resultaat!

🔬 STEM-dag & Dag van de Wetenschap

Laat de herfst nog prijken: in november en oktober vierden we de STEM‑dag (georganiseerd door iSTEM inkleuren en Stem voor de Basis) en de Dag van de Wetenschap, met boeiende workshops, spreekbeurten en hands‑on activiteiten rond techniek, ruimtevaart en experimenten. Een lust voor het oog (en het brein) van leerlingen van alle leeftijden.

👩‍🏫 Flemish Teacher Day in het EAC te Keulen

We legden jullie in de watten met onze jaarlijkse Flemish Teacher Day, die dit jaar doorging in het EAC, het Europese Astronauten Centrum, waar Frank De Winne de astronauten van morgen opleidt. Een exclusieve rondleiding in het astronautencentrum en een maanzandsouvenir maakten de dag compleet! Volgend jaar opnieuw, maar misschien een andere locatie.

🎄 Netwerkevent + Leerkrachten-in-spe

In december sloten we het kalenderjaar af met een netwerkavond van VLAIO rond STEM in vrije tijd en een sessie voor toekomstige leerkrachten: “Leerkrachten‑in‑spe geïnspireerd door ruimtevaart”. Handen uit de mouwen, ideeën delen en enthousiasme stroomden overvloedig – positieve vibes voor volgend jaar!

📚 Congres leraars Wetenschappen & ICT Praktijkdag

Begin februari stonden leerkrachten centraal (zoals altijd eigenlijk bij ons 😉 ). Tijdens het congres voor Leraren wetenschappen & de ICT Praktijkdag deelden trainers nieuwe tools, lesmateriaal en innovatieve lesvormen rond STEM-onderwijs. Inspiratie voor zowel lager onderwijs als secundair onderwijs.

🧪 Science is Wonderful met ESA Education

Samen met ESA Education organiseerde ESERO Belgium een stand op het “Science is Wonderful”-evenement, waar jonge leerlingen konden proeven van allerlei natuurwetenschappelijke experimenten. Een leuke mix van leren en ontdekken!

🔭 Raketlab in Leuven

Leerlingen kregen via het Raketlab van Aetherspace in Leuven een eerste echte rocket science-ervaring: ze bouwden en lanceerden raketten terwijl ze kennismaken met aerodynamica, chemie en techniek. Een keiharde boost voor hun STEM-mindset!

🥇 Mission X-winnaarsweek

Tijdens Mission X daagden leerlingen uit het lager onderwijs zich uit met ruimtevaarttraining zoals astronautenprestaties meten. De winnaars werden in de bloemetjes gezet door een persoonlijk bezoekje van ons ESERO Belgium team en het team van Aetherspace tijdens de Winnaarsweek.

🦾 Robotarmen bij eduCentrum

Mission X werd afgelopen schooljaar ook een inspiratiebron voor onze partner eduCentrum. Zij organiseerden al 6 workshops waarin de deelnemende leerlingen leerden programmeren als astronauten. Hun missie? Een bionisch arm coderen zodat ie exact doet wat jij wil! Net zoals de robotica op het ISS.

🏝️ ESERO op Popeiland 2025

Met een min of meer “space-tival”-stand bracht ESERO Belgium de kracht van ruimtevaart naar Popeiland. Kinderen experimenteerden met onze geïmproviseerde marsrovers — waardoor STEM-vragen spontaan opdoken. Een perfecte mix van STEM-onderwijs en festivalplezier!

🎯 Waarom dit schooljaar zo geslaagd was voor ESERO Belgium

• Breed bereik: van lager onderwijs tot secundair onderwijs, jullie waren talrijk en allen enorm enthousiast!

• Hands‑on projecten: van raketten tot ballonlanceringen en drone-experimenteerplezier.

• Professionalisering: leerkrachten versterken hun toolkit met ICT, techniek en ruimtevaart-inspiratie.

• Internationale connectie: met ESA-astronauten als Luca Parmitano, rechtstreeks ‘live’, haalt ESERO de sterren naar de klas.

• Publiek engagement: festivals, congressen, netwerkavonden en winterevents: een jaar vol verbinding, inspiratie en zichtbaarheid.

🔜 Vooruitblik 2025‑2026

We bewaren de energie! In 2025–2026 zetten we in op:

• Een eenmalig nieuw STEM-project: De STEM-challenge van ESERO Belgium

• Verdere samenwerking met ESA-astronauten voor Q&A’s.

• Nieuw lesmateriaal op komst in thema van de vlucht naar het ISS, die eraan zit te komen.

💡 Tot slot

ESERO Belgium bewijst opnieuw dat STEM-onderwijs, wetenschap, techniek, ruimtevaart en onderwijs perfect samengaan – zowel in de klas als daarbuiten. Van lager onderwijs tot secundair onderwijs, van raketlab tot Minecraft-missies: het klinkt als sciencefiction, maar het is gewoon dé realiteit van ons lesjaar 2024–2025!

Dat er nog veel zulke jaren mogen volgen!

Tijdens deze interactieve workshops maakten de deelnemers kennis met de wereld van robotica en programmeren. In deze editie van Mission X creëren ze een bionische hand. 🖐 Met behulp van Fable, een echte programmeerbare robotarm, zetten ze hun eerste stappen in de wereld van coderen en technologie. Onder begeleiding van ervaren lesgevers leerden ze de robotarm aansturen en verbeteren ze zo spelenderwijs hun STEM-skills.

Mission X is meer dan een workshop – het is een avontuur in de ruimte dat kinderen en jongeren uitdaagt, inspireert en versterkt in hun 21ste-eeuwse vaardigheden.

Waarom bij eduCentrum?

Gelegen vlakbij het Sint-Pietersstation in Gent, is eduCentrum vzw dé hotspot waar wetenschap en technologie tot leven komen. Vanuit de thema’s MAKE, CODE en GAME ontdekken jongeren, leerkrachten én bedrijven hun creativiteit, ondernemingszin en technische talenten.

Of je nu op zoek bent naar een leuke workshop, een creatief kamp, een uniek verjaardagsfeestje of een originele teambuilding – bij eduCentrum ben je aan het juiste adres. En sinds kort dus ook voor de galactastische ESERO-workshops! 🌌

Klaar voor de volgende missie?

Wil jij met je klas, kinderen of organisatie ook de ruimte in? Hou dan zeker het aanbod van eduCentrum in de gaten. Want in oktober en december staat er een nieuwe lading workshops klaar voor Astro Pi en Moon Camp bij eduCentrum! Alle info vind je op hun website.

Tot dan!

Vorig jaar sloegen Codefever en ESERO Belgium de handen al in elkaar om het STEM-project Moon Camp te integreren in het kamp. Dankzij dit project leren kinderen op een speelse manier over de maan en de uitdagingen die komen kijken bij het bouwen van een maanbasis. Ze verdiepen zich in de omstandigheden op de maan en zetten die kennis vervolgens om in actie: het ontwerpen en bouwen van een zelfbedachte maanbasis in Minecraft.

Om de monitors hierop voor te bereiden, bracht Leonie een interactieve workshop met zich mee, boordevol hands-on wetenschap. In de sessie kwamen vier toepassingen aan bod die perfect aansluiten bij het Moon Camp-verhaal:

1. Afstand Aarde-Maan: hoe gigantisch groot is die afstand eigenlijk, en hoe maak je dat visueel voor kinderen?

2. Luchtdruk op de maan: wat betekent het om in een vacuüm te leven – en wat gebeurt er met je lichaam als er geen atmosfeer is?

3. Dichte en verre zijde van de maan: een intrigerende oefening over waarom we steeds dezelfde kant van de maan zien.

4. Invalshoek van meteorieten: wat kunnen inslagen ons leren over meteorieten die op de maan botsen en hoe ontwerp je een basis die daarmee rekening houdt?

De sessie zat vol enthousiasme, leermomenten en verwondering – precies wat we ook aan onze kampdeelnemers willen meegeven. De monitors keerden huiswaarts met vernieuwde inzichten, praktische tools en vooral: veel goesting om deze zomer opnieuw STEM te brengen op de Codefever kampen.

Bedankt Leonie om je expertise te willen delen – en aan alle monitors: jullie zijn meer dan klaar om de jonge astronauten-in-spe te begeleiden op hun Minecraftmissie naar de maan!

Mars Sample Return Mission in een ESERO-jasje

Met onze eigen (licht geïmproviseerde, maar o-zo-leuke) versie van de Mars Sample Return Mission mochten kinderen zelf op expeditie op ons marsterrein. Gewapend met kleine Marsrovers gingen ze op zoek naar samples. Wat erin zat? Dat ontdekten ze via onze ‘samplebox’, waarin je ofwel een vraag, een opdracht of zelfs een prijs kon grabbelen. Voor die laatste mochten ze dan weer aan ons prijsrad draaien. Spanning verzekerd!

De opdrachten en vragen stonden natuurlijk helemaal in het teken van ruimte en sloten aan bij Mission X, ons beweegproject waarbij kinderen trainen als een echte astronaut. Sommige kinderen gingen er helemaal in op, anderen vonden het gewoon geweldig om een astronautenhelm te dragen of om de mini-rovers in actie te zien. En weet je wat? Dat is helemaal oké. Want verwondering begint soms gewoon met een glimlach of een beetje fantasie.

Waarom staat ESERO Belgium op Popeiland?

Misschien vraag je je als leerkracht af: wat doet een organisatie als ESERO Belgium eigenlijk op een kinderfestival? Wel, net daar hoort ruimtevaart óók thuis. Niet alleen in het klaslokaal of in serieuze nieuwsuitzendingen over maanlandingen of Marsmissies – ruimtevaart is vooral ook iets dat kinderen doet dromen, fantaseren en ontdekken.

Bij ESERO Belgium zetten we ons dagelijks in om STEM-onderwijs (Wetenschap, Technologie, Engineering en Wiskunde) op een boeiende manier naar kinderen en jongeren te brengen. En dat stopt niet bij de schoolpoort. Op een festival zoals Popeiland kunnen we op een speelse, laagdrempelige manier kinderen (en hun ouders) laten proeven van hoe cool wetenschap kan zijn.

Sommige kinderen kwamen aangetrokken door onze astronautenhelm of het draaiende rad. Anderen stonden al stevig met hun voeten in het heelal en begonnen spontaan alle planeten op te sommen in de juiste volgorde – inclusief dwergplaneet Pluto, uiteraard.

Kortom: we hebben veel talent gezien, veel nieuwsgierigheid geprikkeld, en vooral: heel veel blije gezichten. En daar doen we het voor.

Tot volgend jaar, Popeiland – en tot in de klas natuurlijk!

🧩 5 Tips om het einde van het schooljaar te navigeren

1. Laat je klas mee terugkijken

Trek een uurtje uit om samen te reflecteren. Wat vonden je leerlingen tof? Waar hebben ze iets van geleerd? Je kunt er een leuke activiteit van maken: een muur vol herinneringen, een zelfgemaakt “jaarboek” of een filmpje met hoogtepunten.

2. Maak een (simpele) aftelkalender

Hou het overzichtelijk – voor jou én voor je klas. Maak een visuele aftelkalender met alle ‘grote momenten’ tot het einde: toetsen, uitstappen, sportdag, opruimdag, enz. Eén blik en iedereen weet waar jullie staan.

3. Samen opruimen = samen afsluiten

Laat de leerlingen meehelpen met het opruimen van de klas. Geef hen duidelijke taakjes: boeken sorteren, potloden slijpen, knutselbakken uitmesten… Zo maken jullie samen het schooljaar netjes af.

4. Bouw verbindende momenten in

De sfeer is nu even belangrijker dan de leerstof. Plan eens een spelletjesnamiddag, een picknick op de speelplaats of een filmmoment met popcorn. Kleine dingen die zorgen voor mooie herinneringen.

5. Gebruik de eindvergadering slim

Tussen de actiepunten en evaluaties door: plan ook even tijd om vooruit te kijken. Een frisse brainstorm over volgend schooljaar geeft energie én goesting om er straks weer in te vliegen.

🚀 Ideetje voor volgend schooljaar: Ruimtevaart! (Uiteraard😉)

Wil je volgend jaar iets boeiends om rond te werken? Denk dan eens aan een overkoepelend thema dat nieuwsgierigheid aanwakkert, vakken verbindt en kinderen uitdaagt. Hieronder een aantal ideeën om op tafel te leggen tijdens de eindvergadering – wie weet vindt jullie team hier wel dé insteek voor volgend schooljaar!

STEM & Ruimtevaart: een thema dat blijft fascineren – van kleuters tot zesde leerjaar.

Waarom dit werkt:

• Het spreekt tot de verbeelding: raketten, aliens, sterrenstelsels, ruimtepakken… kinderen kunnen de grenzen aftasten van de realiteit dichtbij huis, ten opzichte van de realiteit in de verre uitgestrekte kosmos.
• Vakoverschrijdend: combineer taal (verhalen schrijven over ruimtewezens), rekenen (coördinaten of afstand berekenen), wetenschap (zwaartekracht), beeld (sterrenbeelden tekenen)…
• 21e-eeuwse vaardigheden: onderzoeken, samenwerken, experimenteren.
• Super actueel: met nieuwe maanmissies, Marsrobots en ruimtebedrijven in het nieuws.
• Handige ESERO-projecten: al onze STEM-projecten zijn wel op een manier met ruimtevaart gelinkt.

Klimaat & Duurzaamheid: Natuur, milieu en de toekomst van onze planeet – een thema met impact.

Waarom dit werkt:

• Actueel & relevant: kinderen maken zich (terecht) zorgen over het klimaat, of horen dat ze zich zorgen zouden moeten maken. Misschien kunnen ze meer impact hebben dan dat ze denken.
• Handen uit de mouwen: werk rond recycleren, waterzuivering, zelf duurzame uitvindingen bedenken.
• Link met media en maatschappij: leer kinderen kritisch denken over consumptie, energie, voeding…
• Creatieve uitlaatklep: van afvaleiland bouwen tot ecokunst maken.
• Handige ESERO-projecten: Climate Detectives

Programmeren & Digitale Geletterdheid: Niet alleen “de toekomst”, ook een krachtige manier van denken.

Waarom dit werkt:

• Lage instap, hoge betrokkenheid: zelfs de jongste leerlingen kunnen al programmeren via robots of block coding.
• Probleemoplossend denken: logisch redeneren, stap voor stap werken, fouten leren analyseren.
• Mediawijsheid als rode draad: laat leerlingen nadenken over technologie, AI en digitale identiteit.
• Creatief & speels: van spelletjes ontwerpen tot een eigen animatie maken.
• Handige ESERO-projecten: Astro Pi

Wetenschap & Ontdekkingen: Laat kinderen denken als jonge onderzoekers en wetenschappers.

Waarom dit werkt:

• Experimenteerplezier: proefjes, meten, voorspellen, analyseren… altijd een succes.
• Vragend leren centraal: “Hoe werkt…?”, “Waarom gebeurt…?”
• Link met taal en rekenen: stel hypothesen op, hou resultaten bij, werk met tabellen en grafieken.
• Veel vrijheid in invulling: van natuurverschijnselen tot menselijk lichaam of uitvindingen.
• Handige ESERO-projecten: Mission X, Moon Camp

Jouw blik als STEM-leerkracht telt

Of je nu informatica geeft in het derde jaar elektrotechnieken of chemie in het zesde jaar Latijn-wetenschappen: jij hebt je leerlingen doorheen het jaar zien groeien, proberen, twijfelen en doorzetten. Tijdens de klassenraad mag jouw stem dus verder gaan dan “voldoende” of “onvoldoende”.

👉 Denk mee over hoe een leerling leert, wat hem of haar motiveert, en welke begeleiding verschil kan maken. Dat is precies wat STEM zo waardevol maakt: het laat veel vormen van leren zien.

STEM = anders kijken per klas (of leerling)

Elke leerling beleeft STEM op een andere manier. Sommige leerlingen vragen je het hemd van het lijf tijdens de les over de geologische tijdschaal. Bij andere leerlingen ben je al lang blij dat ze hun (gemaakte) huiswerk bij hebben – of zelfs überhaupt hun cursus.

STEM-vakken zijn niet de meest makkelijk te navigeren onderwerpen in klassen met oh-zo verschillende leerlingen. Herken jij die ene leerling in jouw doorstroomrichting die keigoed is in abstract denken maar het lastig heeft met praktijk? Of omgekeerd, die ene jongen die wonderen kan verrichten met hout, maar zijn proces niet goed kan verwoorden? Waarop focus je dan tijdens de klassenraad? Wij zetten enkele voorbeelden op een rijtje waarbij de focus ligt op vooruitgang.

Situatie 1: Abstract redeneren gaat Amina meestal goed af, terwijl het praktische aspect soms moeilijker is. Dat is oké, maar reflecteer en benoem haar houding: is ze nieuwsgierig, kritisch, voorzichtig, perfectionistisch?

“Ze begrijpt de theorie goed, maar worstelt nog met het zelfstandig omzetten naar een praktische opdracht. Misschien helpt het om volgend jaar meer in te zetten op toegepaste voorbeelden.”

Situatie 2: Luca bloeit helemaal open bij praktische, concrete STEM-opdrachten. Hij is een doener, maar heeft ook begeleiding nodig bij structuur en taalgebruik in technische context.

“Hij werkt sterk in teamverband en neemt initiatief, al heeft hij soms nog nood aan gerichte stappenplannen.”

Situatie 3: Voor Jayden is het belangrijk om functionele vaardigheden te erkennen, hij is goed in voorbereidend werk, bijvoorbeeld. Veilig werken, nauwkeurigheid, logisch redeneren, etc. STEM is voor Jayden vaak praktisch en zeer tastbaar.

“Hij werkt nauwkeurig met meetinstrumenten, maar begrijpt de achterliggende theorie minder goed. Toch is hij technisch vaardig en leergierig.”

Situatie 4: Voor Zara is STEM is hier een troef. Ze beheerst de Nederlandse taal nog niet heel goed, maar kan via beelden, schema’s, proefjes en doen aan de slag, zelfs met beperkte taal. Het loont dus om te focussen op houding, samenwerking en leerstrategie eerder dan perfecte termen.

“Ze volgt de stappen goed op en werkt actief mee, ook al is de woordenschat nog beperkt. Ze leert snel via voorbeelden en filmpjes.”

Tot slot: even stilstaan bij wat je allemaal gedaan hebt

De klassenraad is druk, soms vermoeiend, maar ook een krachtig moment. Jij hebt dit schooljaar zo veel gedaan voor je leerlingen. Nieuwe leerplannen, projecten, lesvoorbereidingen, leerlingen die uitvielen en toch terugkwamen… Het is niet niks.

Gun jezelf ook even erkenning. Je kijkt niet alleen naar leerlingen, maar ook naar je eigen lespraktijk, en dat vraagt tijd en zorg.