Lesmateriaal: Astronautenlogboek

Lesmateriaal: AstronautenlogboekCamille Verbelen2025-09-23T15:04:22+02:00

23 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Hydratatiestation

Camille Verbelen2025-09-23T11:50:31+02:00

Mission-X_Hydratatiestation_Visuals-ESERO Belgium

Lesmateriaal: Hydratatiestation

Ontdek het belang van hydratatie en herken de tekenen van uitdroging.

Aangezien ons lichaam voor 50 tot 70% uit water bestaat, is het essentieel om voldoende te drinken om ons lichaam gezond te houden. Water speelt een belangrijke rol in de topprestaties van ons lichaam doordat het voedingsstoffen levert aan onze cellen, spieren, gewrichten, hersenen, huid en nieren. Water regelt ook onze lichaamstemperatuur en helpt ons hart goed te functioneren.

Ruimtevaarders moeten hun vochthuishouding op peil houden terwijl ze in de ruimte zijn. Terwijl astronauten hun taken tijdens een verkenningsmissie uitvoeren, binnen of buiten het ruimteverkenningsvoertuig, hebben astronauten voldoende hydratatie nodig om in goede gezondheid te blijven.

In dit onderzoek zullen teams onderzoeken hoe belangrijk het is om gehydrateerd te blijven, hier op aarde en in de ruimte. Ze zullen ook leren de tekenen van uitdroging te herkennen.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Wetenschap en techniek

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp: Hydratatieniveaus onderzoeken door gesimuleerde urine te maken en te analyseren; hydratatie onderzoeken en een visueel web maken over
hydratatie en het menselijk lichaam; gesimuleerde urinemonsters onderzoeken om te bepalen hoe urine eruit ziet tijdens verschillende hydratatieniveaus;
en leren hoe belangrijk het voor de astronauten is om veel te drinken terwijl zij in de ruimte zijn om gehydrateerd te blijven als ze naar de aarde terugkeren.
Lestijd: 45 min x 2
Benodigde materialen: Kartonnen plaat of kaartpapier, Markeerstiften of kleurpotloden, LCD projector of overheadprojector, Permanente markeerstiften, Computer met toegang tot het internet, Halsdoeken, Vloeibaar kleurmiddel voor voedsel, Doorzichtige plastic bekers, Tandenstokers, Water, Afplakband, Oogbescherming, Meetcilinders, Systeemkaarten (indien gewenst)

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: HydratatiestationCamille Verbelen2025-09-23T11:50:31+02:00

17 sep 2025 sep 2025

Teaching materials: 9 reasons for space travel
Gallery
Teaching materials: 9 reasons for space travel
1, 2, 3, 3, Basis, Doelgroep-short, Lager onderwijs, Lerarenhandleiding, Lesmateriaal, Niveau, Secundair onderwijs, Techniek, Type lespakket, Vakgebied

Teaching materials: 9 reasons for space travel

Leonie De Clercq2025-09-17T10:44:49+02:00

9 reasons for space travel_Visual_ESERO BE

Teaching materials: 9 reasons for space travel

No matter if we ask “why”, people will go to the Moon, Mars and other space destinations anyway in the long term. But if you bring this topic into the classroom, you will probably get the question “why”. You can start long discussions or just try to use the quick answers below.

✔️ Niveau: Primary education, Secondary education

✔️ School subject: Science and Technology; Citizenship

✔️ Partners: ESERO Belgium

Contents 📖

9 reasons for space travel

Downloads – Teaching materials 👩‍🏫

Teacher manual

Teaching materials: 9 reasons for space travelLeonie De Clercq2025-09-17T10:44:49+02:00

17 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: 9 redenen voor ruimtevaart
Gallery
Lesmateriaal: 9 redenen voor ruimtevaart
1, 2, 3, 3, Basis, Doelgroep-short, Lager onderwijs, Lerarenhandleiding, Lesmateriaal, Niveau, Secundair onderwijs, Techniek, Type lespakket, Vakgebied

Lesmateriaal: 9 redenen voor ruimtevaart

Leonie De Clercq2025-09-17T10:29:32+02:00

9 redenen voor ruimtevaart_Visual_ESERO BE

Lesmateriaal: 9 redenen voor ruimtevaart

Bemande ruimtevaart bestaat sinds 1961, maar we moeten nog steeds leren overleven in de ruimte voor langere tijd en verder van de Aarde. Een maanbasis zal toelaten om dit te leren, stap voor stap, terwijl we toch dicht genoeg bij de Aarde blijven voor allerlei noodgevallen en bevoorrading. Dit is nodig om uiteindelijk verder te reizen – zoals naar Mars, de bestemming van de huidige jonge generatie – waar directe hulp van de Aarde niet meer mogelijk zal zijn.

✔️ Niveau: Basis onderwijs, Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wetenschap en Techniek; Burgerschap

✔️ Partners: ESERO Belgium

Inhoud 📖

9 redenen voor ruimtevaart

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: 9 redenen voor ruimtevaartLeonie De Clercq2025-09-17T10:29:32+02:00

16 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Energie van een astronaut

Leonie De Clercq2025-09-16T16:49:04+02:00

Mission X_Energie van een astronaut_Visuals MX

Lesmateriaal: Energie van een astronaut

Onderzoek gezonde voedingskeuzes en caloriebehoeften voor leven op aarde versus leven in de ruimte.

Het leven en werk in een omgeving van verminderde zwaartekracht verandert de voedingsbehoeften van astronauten. Door de specifieke voedingsbehoeften van astronauten op het ISS te bestuderen kunnen voedingswetenschappers erachter komen wat er nodig is voor goede voeding tijdens langdurige ruimteverkenningen. Vanwege botverlies dat wordt veroorzaakt door de microzwaartekracht tijdens ruimtevluchten moet bijvoorbeeld tijdens lange missies extra vitamine D worden ingenomen. Voedingswetenschappers en voedingsdeskundigen moeten menu’s plannen die de lichamen van astronauten tijdens lange missies gevoed en gezond houden voor het werk in de ruimte. Astronauten helpen zelf bij het plannen van hun menu’s door op aarde in panels voedsel te proeven voordat ze op missie naar het ISS gaan. Dit helpt de voedingswetenschappers en voedingsdeskundigen doordat ze kunnen letten op de voorkeuren van astronauten als ze hun evenwichtige menu plannen.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Wetenschap en techniek

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp: Relatie tussen organismen en tussen organismen en omgevingsfactoren in een biotoop, Energiebronnen en voedingsstoffen; Systematische en methodische benadering van wetenschappelijke en technologische problemen, Onderzoekende houding
Lestijd: 45 min x 3
Benodigde materialen: labels met voedingsinformatie voor wit-, mais- en volkorenbrood; computer met internet; schildersplakband; gekleurde stroken papier; voedsel of voedselverpakkingen uit de zes voedselgroepen; LCD-projector of overheadprojector; een leeg vel papier

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Energie van een astronautLeonie De Clercq2025-09-16T16:49:04+02:00

16 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Levende botten, sterke botten

Leonie De Clercq2025-09-16T16:34:18+02:00

Mission X_Levende botten, sterke botten_Visual_ESERO BE

Lesmateriaal: Levende botten, sterke botten

Hoe kan ik een botmodel maken dat sterk is en gewicht kan houden?

Astronauten hebben sterke botten nodig zodat ze de lichamelijke uitdagingen aan kunnen die hun lichamen in de ruimte ondervinden. Hoe langer astronauten in de ruimte zijn, hoe zwakker hun botten worden, door een gebrek aan ladende krachten (de zwaartekracht die aan het lichaam trekt). De botten onder het middel worden het meest beïnvloed door omgevingen met verminderde zwaartekracht, en de botten in deze gebieden lopen de meeste kans op botverlies tijdens ruimtevluchten. Het is voor astronauten belangrijk om voor, tijdens en na hun ruimtevlucht te trainen om hun hele leven sterke botten te houden. Een dieet met calcium en vitamine D helpt astronauten ook om sterke botten te houden.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Wetenschap en techniek

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp: Menselijk lichaam, Fysieke functies van de mens; Systematische en methodische benadering van wetenschappelijke en technologische problemen, Ontwerpend leren
Lestijd: 45 min x 2
Benodigde materialen: duimstok; weegschaal; stapelbare gramgewichten; kleine hersluitbare plastic zakjes; gekookte, schone, droge kippenbotten; linialen met centimeters; steekkaarten; doorzichtig cellofaanplakband; kartonnen vierkantjes; boeken of stapels papier; aquariumgrind; rode pennen; vergrootglazen

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Levende botten, sterke bottenLeonie De Clercq2025-09-16T16:34:18+02:00

12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Na de storm

Leonie De Clercq2025-09-12T14:47:35+02:00

Lesmateriaal_Climate Detectives_Na de storm_Visual_ESERO BE

Lesmateriaal: Na de storm

De orkaan Matthew volgen en de gevolgen ervan analyseren

Deze activiteiten gebruiken het voorbeeld van orkaan Matthew om de toepassingen van aardobservatiegegevens bij het volgen van orkanen en het beoordelen van de nasleep ervan te verkennen. De leerlingen zullen leren hoe een orkaan zich ontwikkelt en welke gevolgen extreem weer kan hebben voor de samenleving. Ze zullen dit doen door satellietbeelden te vergelijken.

De activiteit kan worden uitgevoerd in een ICT-suite waarin de leerlingen zelfstandig leren over de beelden of kan worden onderwezen met behulp van een meer actieve leerstijl in de klas.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM, Ruimtelijk bewustzijn, Duurzaamheid, Digitale competenties

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Samenvatting activiteiten

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Volg de orkaan
Activiteit 2: Gevolgen van orkaan Mathew

Leerlingenwerkblad

Links
Bijlage

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Na de stormLeonie De Clercq2025-09-12T14:47:35+02:00

12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Zee-ijs vanuit de ruimte

Leonie De Clercq2025-09-12T14:41:50+02:00

Lesmateriaal_Climate Detectives_Zee-ijs vanuit de ruimte_Visual_ESERO BE

Lesmateriaal: Zee-ijs vanuit de ruimte

Onderzoek naar Arctisch zee-ijs en het verband met het klimaat

In deze reeks activiteiten onderzoeken de leerlingen het poolijs. Eerst zullen ze een praktische activiteit uitvoeren om uit te zoeken wat er gebeurt ‘als de oceaan bevriest’. Vervolgens zullen ze satellietbeelden gebruiken om de concentratie en de omvang van het zee-ijs te analyseren en te zien hoe deze parameters de afgelopen decennia zijn veranderd. Ze leren waar ter wereld zee-ijs te vinden is en analyseren actuele en langlopende satellietgegevens over de zee-ijsconcentratie in het Noordpoolgebied. Deze activiteit heeft betrekking op een van de belangrijkste indicatoren waarover wetenschappers beschikken om de klimaatverandering en de mogelijke gevolgen ervan te bestuderen.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM, Ruimtelijk bewustzijn, Duurzaamheid, Digitale competenties

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Algemene info
Eindtermen
Samenvatting activiteiten

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Wanneer de oceanen bevriezen
Activiteit 2: Zee-ijs vandaag
Activiteit 3: Zee-ijs doorheen de seizoenen

Werkblad leerlingen

Links
Bijlage

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Zee-ijs vanuit de ruimteLeonie De Clercq2025-09-12T14:41:50+02:00

12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Het broeikaseffect en zijn gevolgen

Leonie De Clercq2025-09-12T14:19:28+02:00

Lesmateriaal_Climate Detectives_Het broeikaseffect_Visual_ESERO BE

Lesmateriaal: Het broeikaseffect en zijn gevolgen

Opwarming van de aarde onderzoeken

Deze reeks activiteiten omvat praktische experimenten en de interpretatie van satellietbeelden voor een beter begrip van algemene effecten van de opwarming van de aarde.

In activiteit 1 maken de leerlingen een model om het broeikaseffect te demonstreren en aan te tonen dat een hoger koolstofdioxidegehalte (CO2) tot een hogere temperatuur leidt. Het experiment zal worden aangevuld met de interpretatie van satellietbeelden waarop het CO2-niveau van de aarde in verschillende perioden te zien is. De leerlingen zullen dan leren over enkele gevolgen van een versterkt broeikaseffect – het smelten van ijs en veranderende albedowaarden. De leerlingen zullen deze onderwerpen onderzoeken in activiteit 2 en 3.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM, Ruimtelijk bewustzijn, Duurzaamheid, Digitale competenties

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Activiteitenoverzicht

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Broeikaseffect – Wat is dat?
Activiteit 2: Zeeniveau als indicator van opwarming van de aarde
Activiteit 3: Hoe veranderingen in albedo gevolgen kan hebben voor het klimaat

Links
Bijlagen

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Het broeikaseffect en zijn gevolgenLeonie De Clercq2025-09-12T14:19:28+02:00

12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Snelwegen van de oceaan

Leonie De Clercq2025-09-12T14:21:24+02:00

Lesmateriaal_Climate Detectives_Snelwegen van de oceaan_Visual_ESERO BE

Lesmateriaal: Snelwegen van de oceaan

Zeestromingen en het verband met klimaat

In deze reeks activiteiten zullen de leerlingen een multimedia module gebruiken om te leren over zeestromingen, de snelwegen van de oceanen, en hoe ze belangrijk zijn om het plaatselijke klimaat te begrijpen. Met behulp van een praktische activiteit zullen ze onderzoeken wat de oorzaak is van oceaanstromingen. Ze zullen ook satellietbeelden gebruiken om de temperatuur van het zeeoppervlak te analyseren en begrijpen waarom satellietwaarnemingen nuttig zijn voor het monitoren van zeestromingen.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Aardwetenschappen, STEM, digitale competenties, duurzaamheid, leercompetenties, ruimtelijk bewustzijn, sociaal-relationele competenties, chemie, fysica, wiskunde,…

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Activiteitenoverzicht

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Oceanen in beweging
Activiteit 2: Hoe kan water zinken?
Activiteit 3: Voel de hitte

Werkblad leerlingen
Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫