23 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Wat is je ruimtelengte?

2025-09-23T15:20:07+02:00

Lesmateriaal: Wat is je ruimtelengte?

Verschillende lichaamsdelen meten en onderzoeken hoe deze metingen in de ruimte kunnen veranderen.

Hoe lang ben je? Weet je zeker dat je het antwoord weet?
Studies tonen aan dat de lengte van een astronaut ongeveer 3% toeneemt gedurende de eerste 3 tot 4 dagen van gewichtloosheid in de ruimte. Zodra de astronauten naar de aarde terugkeren, oefent de zwaartekracht weer druk op hen uit en zullen zij meestal in korte tijd weer de lengte bereiken die zij voor de vlucht hadden. In de ruimte komt deze toename in lichaamslengte bijna volledig van veranderingen in de wervelkolom, die van invloed zijn op lichaamsafmetingen zoals zithoogte, ooghoogte, stahoogte, hoe ruimtepakken passen, en veel meer.
meer.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: lichamelijke opvoeding

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp:

  • Lichaamslengte, beenlengte en spanwijdte meten
  • Vergelijk metingen
  • Noteer waarnemingen over hoogte aarde vs. ruimte in het Missiedagboek

Lestijd: 15 min
Benodigde materialen:

  • Meetlint
  • Voor de leerlingen: Missiedagboek en schrijfgerei

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Wat is je ruimtelengte?2025-09-23T15:20:07+02:00
23 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Astronautenlogboek

2025-09-23T15:04:22+02:00

Lesmateriaal: Astronautenlogboek

Volg je ruimteavonturen, controleer je voortgang en denk na over je reis in je Mission X Journal.

Laat je leerlingen hun Mission X-activiteiten bijhouden in hun eigen persoonlijke logboek. Het bevat secties voor wekelijkse reflecties, waar leerlingen hun voortgang kunnen bijhouden, hun ervaringen kunnen beoordelen en hun verbeteringen kunnen noteren. Dit helpt hen hun groei te volgen en gemotiveerd te blijven tijdens hun missie. Het dagboek bevat fascinerende feiten over de ruimte, zodat jonge leerlingen de realiteit van ruimtereizen en het leven van astronauten beter begrijpen.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: organisatie, zelfreflectie, communicatie, zelfevaluatie

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp:

  • Oefen zelfreflectie en zelfevaluatie door ervaringen te documenteren en persoonlijke vooruitgang bij te houden.
  • Verbeter je schriftelijke communicatievaardigheden door regelmatig in je dagboek te schrijven.
  • Verbeter je organisatorische vaardigheden door activiteiten, voortgang en verbeteringen systematisch bij te houden

Lestijd: 15-30 min
Benodigde materialen:

  • Printer
  • Potlood

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Astronautenlogboek2025-09-23T15:04:22+02:00
23 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Maak een ruimtewandeling

2025-09-23T13:03:50+02:00

Lesmateriaal: Maak een ruimtewandeling

Voer de “bear crawl” en “crab walk” uit om de spierkracht te vergroten en de coördinatie van het boven- en onderlichaam te verbeteren.

In een omgeving met verminderde zwaartekracht kunnen astronauten niet lopen zoals ze op aarde doen. In plaats daarvan coördineren ze hun handen, armen en voeten om zichzelf van de ene plaats naar de andere te trekken en te duwen. Of het nu in een ruimtevoertuig is of buiten tijdens extra vervoersactiviteiten, sterke spieren en coördinatie helpen astronauten zich in de ruimte te bewegen.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: lichamelijke opvoeding

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp:

  • Voer de “bear crawl” en “crab walk” uit om de spierkracht te vergroten en de coördinatie van het boven- en onderlichaam te verbeteren
  • Noteer observaties over verbeteringen in spierkracht en coördinatie tijdens deze fysieke ervaring in het missiedagboek.

Lestijd: 25 min
Benodigde materialen:

  • Meetlint of meter
  • (Optioneel) horloge of stopwatch
  • Voor de leerlingen: Missiedagboek en schrijfgerei

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Maak een ruimtewandeling2025-09-23T13:03:50+02:00
23 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Verminderde zwaartekracht, laag vetgehalte

2025-09-23T12:01:53+02:00

Lesmateriaal: Verminderde zwaartekracht, Laag vetgehalte

Ontdek het vetgehalte van een maaltijd en stel een evenwichtige maaltijd samen aan de hand van de informatie over het vetgehalte.

Nu astronauten naar de maan, Mars en verder reizen, wordt de behoefte aan uitgebalanceerde maaltijden nog belangrijker voor ruimtemissies. De hoeveelheid vet in voedsel dat voor ruimtevluchten wordt verpakt, wordt door onderzoekers geanalyseerd voordat het voedsel de ruimte in wordt gestuurd. Het vetgehalte van voedsel wordt vóór consumptie gecontroleerd door diëtisten en voedingswetenschappers.
In dit onderzoek zullen de teams het vetgehalte van een maaltijd ontdekken en een evenwichtige maaltijd samenstellen door de informatie over het vetgehalte van voedsel toe te passen. Zij zullen ook het menu van een astronaut observeren en bepalen of deze een evenwichtige voeding gebruikt.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Wetenschap en techniek

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp: Relatie tussen organismen en tussen organismen en omgevingsfactoren in een biotoop, Energiebronnen en voedingsstoffen; Systematische en methodische benadering van wetenschappelijke en technologische problemen, Onderzoekende houding
Lestijd: 45 min x 3
Benodigde materialen: labels met voedingsinformatie voor wit-, mais- en volkorenbrood; computer met internet; schildersplakband;  gekleurde stroken papier;  voedsel of voedselverpakkingen uit de zes voedselgroepen; LCD-projector of overheadprojector;  een leeg vel papier

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Verminderde zwaartekracht, laag vetgehalte2025-09-23T12:01:53+02:00
23 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Hydratatiestation

2025-09-23T11:50:31+02:00

Lesmateriaal: Hydratatiestation

Ontdek het belang van hydratatie en herken de tekenen van uitdroging.

Aangezien ons lichaam voor 50 tot 70% uit water bestaat, is het essentieel om voldoende te drinken om ons lichaam gezond te houden. Water speelt een belangrijke rol in de topprestaties van ons lichaam doordat het voedingsstoffen levert aan onze cellen, spieren, gewrichten, hersenen, huid en nieren. Water regelt ook onze lichaamstemperatuur en helpt ons hart goed te functioneren.
Ruimtevaarders moeten hun vochthuishouding op peil houden terwijl ze in de ruimte zijn. Terwijl astronauten hun taken tijdens een verkenningsmissie uitvoeren, binnen of buiten het ruimteverkenningsvoertuig, hebben astronauten voldoende hydratatie nodig om in goede gezondheid te blijven.
In dit onderzoek zullen teams onderzoeken hoe belangrijk het is om gehydrateerd te blijven, hier op aarde en in de ruimte. Ze zullen ook leren de tekenen van uitdroging te herkennen.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Wetenschap en techniek

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp: Hydratatieniveaus onderzoeken door gesimuleerde urine te maken en te analyseren; hydratatie onderzoeken en een visueel web maken over
hydratatie en het menselijk lichaam; gesimuleerde urinemonsters onderzoeken om te bepalen hoe urine eruit ziet tijdens verschillende hydratatieniveaus;
en leren hoe belangrijk het voor de astronauten is om veel te drinken terwijl zij in de ruimte zijn om gehydrateerd te blijven als ze naar de aarde terugkeren.
Lestijd: 45 min x 2
Benodigde materialen: Kartonnen plaat of kaartpapier, Markeerstiften of kleurpotloden, LCD projector of overheadprojector, Permanente markeerstiften, Computer met toegang tot het internet, Halsdoeken, Vloeibaar kleurmiddel voor voedsel, Doorzichtige plastic bekers, Tandenstokers, Water, Afplakband, Oogbescherming, Meetcilinders, Systeemkaarten (indien gewenst)

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Hydratatiestation2025-09-23T11:50:31+02:00
23 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Ruimterommel

2025-09-23T11:21:19+02:00

Lesmateriaal: Ruimterommel

Net als de astronauten die soms moeten uitwijken voor ruimterommel, word jij je bewust van de vervuiling in de ruimte door toedoen van mensen en bedenk jij een oplossing voor dit groeiende probleem.

Teamleden worden zich bewust van vervuiling in de ruimte door menselijk toedoen. Jarenlang lanceren van nieuwe satellieten zonder het opruimen van niet langer bruikbare satellieten is grotendeels verantwoordelijk voor deze vervuiling. In eerste instantie wordt bewustwording gecree erd, daarna worden deelnemers gestimuleerd om zelf (creatieve) oplossingen te bedenken voor dit groeiende probleem.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Wetenschap en techniek, duurzaamheid, samenwerking

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp: STEM
Leeftijd: 9-12 jaar
Lestijd: 90 minuten
Locatie: klaslokaal

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Ruimterommel2025-09-23T11:21:19+02:00
23 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Smaak in de ruimte

2025-09-23T10:49:56+02:00

Lesmateriaal: Smaak in de ruimte

Ontdek de smaaksensaties op de tong en experimenteer om te zien welke zintuigen de smaak beïnvloeden.

Astronauten moeten al hun eten en drinken meenemen naar het internationale ruimtestation (ISS). Eten is een belangrijk onderdeel van het moreel van de bemanning en het enige gemeenschappelijke moment waarop zij zowel een maaltijd als een gesprek met elkaar delen. De verminderde zwaartekracht in het ISS en de beperkte ruimte hebben fysiologische en milieu-effecten op de smaak van voedsel.
In deze activiteit zullen teams de smaaksensaties op de tong onderzoeken en experimenten uitvoeren om te zien welke zintuigen de smaak beïnvloeden.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Wetenschap en techniek, teamwerk, communicatie, problemen oplossen

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Snelle feiten 📖

Onderwerp: Bij deze activiteit gaan de leerlingen onderzoeken en ontdekken welke variabelen invloed hebben op hun eigen smaakbeleving
Lestijd: 45 min x 1 à 2
Benodigde materialen:

Deel 1:

      • 4 schone containers, tenminste
      • 1 liter groot, gelabeld van 1 tot 4
      • Zout
      • Suiker
      • Citroensap
      • Grapefruitsap
      • Water
      • Plastic bekers
      • Per groep van 2:
        • 4 kleine wegwerpbekertjes + water om de mond te spoelen
        • 4 druppelaars
        • 1 marker
        • Werkbladen voor studenten
        • Kleine handspiegel
        • Vergrootglas

Deel 2:

      • Per klas:
        • Computer met internettoegang
        • LCD projector
      • Per groep van 2:
        • 6 gesloten containers met
          voedselartikelen
        • 3 druppelaars of spuiten plus
          3 plastic lepels
        • Water
        • Blinddoek
        • (Optioneel) Paar wegwerphandschoenen
        • Leerlingenblad en gegevensblad voor de activiteit

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Smaak in de ruimte2025-09-23T10:49:56+02:00
18 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal: Verdedig je tegen aliens!

2025-09-18T10:05:51+02:00

Lesmateriaal: Verdedig je tegen aliens!

Leer de basisbeginselen van martial arts (karate) om je te verdedigen tegen eenvoudige aanvallen en zelf in geval van nood een aanval uit te voeren.

Wat zou jij doen als je plotseling oog in oog stond met een vijandig buitenaards wezen en niemand had om je te helpen? Je moet jezelf beschermen! In deze les leer je technieken om jezelf te verdedigen tegen een aanvaller of, indien nodig, terug te vechten. Bekijk de onderstaande instructievideo waarin deze vaardigheden worden gedemonstreerd en oefen ze zelf!

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Lichamelijke opvoeding

✔️ Partners: ESERO Netherlands, ESA Education

Voorbereiding activiteit 📖

Loszittende kleding

Stootkussen,

Touwen/linten/krijt

Stopwatch

Ballonnen

A4tjes

Filmpje

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Verdedig je tegen aliens!2025-09-18T10:05:51+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal basisonderwijs: Land in gevaar

2025-09-12T16:43:48+02:00

Lesmateriaal: Land in gevaar

De vooruitzichten voor het bestaan op kleine eilanden

In deze reeks activiteiten leren leerlingen over de oorzaken en mogelijke gevolgen van de stijging van de zeespiegel, terwijl ze tegelijkertijd wetenschappelijke basisvaardigheden ontwikkelen.

De eerste activiteit introduceert de context door na te denken over de mogelijke toekomst van het eiland Kiribati en is gekoppeld aan een oefening om instructieve schrijfvaardigheid te ontwikkelen.

Praktische activiteiten over twee van de belangrijkste factoren die bijdragen tot de stijging van het zeespiegel bieden de gelegenheid om te bespreken hoe modellen in de wetenschap worden gebruikt.

In de laatste activiteit gebruiken de leerlingen echte satellietgegevens om de temperatuur van het zeeoppervlak, veranderingen in de gemiddelde zeespiegel en de relatie daartussen te onderzoeken.

✔️ Niveau: Basisonderwijs

✔️ Vakken: Aardrijkskunde, ICT, Wetenschap en Techniek, Wiskunde, Nederlands

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Overzicht
Samenvatting van de activiteiten
Climate from Space
Klimaat en zeespiegel: achtergrondinformatie

Activiteit 1: Land in gevaar
Activiteit 2: Het smelten van ijs
Activiteit 3: het opwarmen van water
Activiteit 4: Warme en koude zeeën

Leerlingen werkblad 1
Leerlingen werkblad 2
Leerlingen werkblad 3
Leerlingen werkblad 4

Informatieblad 1

Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal basisonderwijs: Land in gevaar2025-09-12T16:43:48+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal basisonderwijs: Is ozon goed of slecht?

2025-09-12T16:34:12+02:00

Lesmateriaal: Is ozon goed of slecht?

De ontdekking van het in de ozonlaag van Antarctica

In deze reeks activiteiten leren de leerlingen over ozon en de effecten – goede en slechte – die het heeft op het leven op aarde. De eerste activiteit geeft een overzicht van deze effecten, schetst hoe ozon wordt gemeten en introduceert het verhaal van het gat in de ozonlaag van Antarctica. Er is een praktische activiteit waarbij de effectiviteit van zonnebrandcrème wordt onderzocht. In de laatste activiteit gebruiken de leerlingen echte satellietgegevens om na te gaan hoe de ozonconcentratie de afgelopen decennia over de hele wereld is veranderd.

✔️ Niveau: Basisonderwijs

✔️ Vakken: Aardrijkskunde, ICT, Wetenschap en Techniek, Wiskunde, Nederlands

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Overzicht
Samenvatting van de activiteiten
Climate from Space
Ozon in de atmosfeer: achtergrondinformatie

Activiteit 1: Waarom is ozon belangrijk?
Activiteit 2: Hoe goed is mijn zonnebrandcrème?
Activiteit 3: Het gat in de ozonlaag

Leerlingen werkblad 1
Leerlingen werkblad 2
Leerlingen werkblad 3

Informatieblad 1
Informatieblad 2

Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal basisonderwijs: Is ozon goed of slecht?2025-09-12T16:34:12+02:00
Go to Top