Wat is Climate Detectives?
Hoe doe je mee?
Kies je klimaatthema
Lespakketten
FAQ
Inspirerende voorbeelden

Wat is Climate Detectives?

Climate Detectives (standaard): 9-18 jaar

  • Fase 1: Je leerlingen bepalen hun onderzoeksonderwerp, hun onderzoeksvraag en de data die ze willen gebruiken.
  • Fase 2: Het leerlingenteam krijgt feedback van een wetenschapper over hun onderzoeksvoorstel, en kan starten met verwerven en verwerken van de nodige onderzoeksdata.
  • Fase 3: Het leerlingenteam maakt een verslag van de studie en een actieplan (bv. sensibiliseringscampagne; milieumaatregelen voor de school, de klas, een individu; manieren om groene energie op te wekken; etc.). Dat actieplan publiceer je op het online platform van ESA – Climate Detecitves, het Europese platform.

FASE 1: Stel je onderzoeksvoorstel op

Kies met je team een thema rond klimaatverandering in jouw omgeving. Voor de klimaatthema’s oceanen, landbouw, natuurbranden, neerslagpatronen en biodiversiteit staan er alvast klimaatexperts paraat om feedback te voorzien bij jullie onderzoeksvoorstel. Ga je graag aan de slag met een ander thema over klimaatverandering? Dat mag, maar in dat geval kunnen we niet garanderen dat we een gespecialiseerde klimaatexpert kunnen toewijzen aan je onderzoeksopdracht.

Daarna stel je je onderzoeksplan op:

  • Leg het klimaatprobleem uit (korte literatuurstudie)
  • Wat is je onderzoeksvraag?
  • Welke beelden of data ga je gebruiken?
  • Maak een planning en taakverdeling op voor je onderzoeksopdracht

De leraar dient het voorstel in.

FASE 2: Onderzoek en resultaten 

Je gebruikt satellietbeelden en/of terreinmetingen om je klimaatprobleem te onderzoeken. Formuleer op basis van je resultaten een besluit. Fase 2 samengevat:

  • Verzamel data
  • Analyseer de data
  • Formuleer je besluit

Vergeet niet al eens stil te staan bij fase 3 tijdens je werk van fase 2. Dit kan van pas komen in de volgende fase.

FASE 3: Maak het verschil 

Op basis van je onderzoeksresultaten bedenk je een actieplan om de klimaatverandering in je omgeving te verhelpen, af te remmen of terug te draaien. Dat kan door middel van bijvoorbeeld een sensibiliseringscampagne; milieumaatregelen voor de school, de klas, een individu; manieren om groene energie op te wekken; enzovoort. Vervolgens upload je je actieplan op het ESA – Climate Detectives Community Platform (gedeeld met alle ESA landen). Je actieplan tegen klimaatverandering is dan zichtbaar op internationaal niveau, waarvoor je een deelname-certificaat van ESA ontvangt. Je actieplan kan verschillende vormen aannemen: een video, website, sociale media filmpje en/of account, een lezing geven, een presentatie, podcast, schoolkrantartikel, …

Praat met klimaatexperts

De leerlingenteams krijgen de mogelijkheid om met professionele klimaatexperts te praten die bezig zijn met klimaatverandering of met aardobservatie vanuit de ruimte. Ze krijgen ook feedback op hun werk van deze klimaatexperts. Dat gesprek (meestal online) resulteert altijd in heel wat goede raad en inspiratie.

17 september 2025: Start van het project

oktober 2025: Fase 1 indienen (= inschrijven met onderzoeksvoorstel) + laat ook onmiddellijk weten of jouw team mee zou kunnen op de winnaarsreis

maart 2026: Fase 2 indienen ( = afwerken van de onderzoeksopdracht)

6 april 2026: Fase 3 indienen ( = afgewerkte resultaten en actieplan)

datum nog onbeslist: Belgisch winnend team wordt door ESERO Belgium geselecteerd

mei 2026: Winnend team neemt deel aan tweedaagse bij ESA in ESRIN (Italië): the Climate Detectives Summit.

  • Elk leerlingenteam bestaat uit leerlingen tussen 8 en 19 jaar en een begeleidende leerkracht.
  • Een leerkracht kan meerdere teams begeleiden (max 5).
  • Elk leerlingenteam bevat minstens 2 leerlingen. Er is geen maximum (heel de klas kan dus 1 team zijn).
    • LET OP: indien jouw team meer dan 5 leden bevat en wint, dan kan niet iedereen mee op de winnaarsreis. Hiervoor wordt namelijk wel een maximum van 5 leerlingen gehanteerd.

  • Het gesprek met een klimaatexpert legt de link met wetenschap als beroep
  • Kennismaking met de mogelijkheden van satellietdata en het belang ervan
  • Bewustwording over klimaatverandering en milieu
  • De wetenschappelijke onderzoeksmethode als uitgangspunt
  • Leren verwerven en verwerken van data
  • Onderzoeksopdracht rond een actueel thema
  • Stimulans om actie te ondernemen voor het klimaat

Te winnen: een tweedaagse uitstap met je leerlingenteam bij ESA voor de ‘Climate Detectives Summit’

Eén winnend Belgisch team zal uitgenodigd worden voor een tweedaags bezoek aan ESA, de ESRIN facility in Frascati, nabij Rome (Italië). Dat is het Europees centrum voor aardobservatie met satellieten.

LET OP! Leerlingen moeten Engels kunnen om ten volle te kunnen genieten van de reis. Alle rondleidingen en activiteiten zullen in het Engels verlopen.

Hoe wordt het Belgisch winnend team geselecteerd?

Elk team dat de drie fasen van Climate Detectives afwerkt, en hun eindresultaat indient op de internationale website komt in aanmerking. Uit deze teams wordt dan eentje uitgekozen door loterij. Laat bij het indienen van fase 1 alvast weten of jouw team wil kans maken op de prijs (en of jullie dus mee zouden kunnen op de Climate Detectives Summit).

–> lees dit zeker even door indien je interesse hebt in de Summit

  • Je onderzoek en actieplan wordt gepubliceerd op het Europees platform en je krijgt een deelname-certificaat van ESA
  • Per land wordt 1 team geselecteerd om 2 dagen gratis deel te nemen aan het ‘Learning and Celebration Event’ bij ESA zelf in Italië of op het ‘ESA Living Planet Symposium’ (inclusief vergoeding van reiskosten).

  • De leerlingenteams krijgen de mogelijkheid om met een professionele klimaatexpert te praten over het klimaat, aardobservatie of wetenschappelijk onderzoek vanuit de ruimte. Ze krijgen ook feedback op hun werk van deze klimaatexpert.

Climate Detectives Junior: 8-12 jaar

In onze junior editie van Climate Detectives voer je zelf geen volledig onderzoek uit. Je kiest 3 klasactiviteiten uit ons Climate Detectives aanbod en voert dezen uit in de klas. Met deze lessen klimaatverandering leren je leerlingen op een onderzoekende manier meer begrijpen over onze planeet en haar klimaat. Oudere leerlingen kunnen ook deelnemen aan de Junior editie.

  • Fase 1: Je kiest een klimaatthema en 3 bijhorende klasactiviteiten uit van de lijst aan uitgewerkte klasactiviteiten (aangeboden door ESA en ESERO Belgium).
  • Fase 2: Je voert de gekozen klasactiviteiten rond klimaatverandering uit.
  • Fase 3: Je vult voor elke klasactiviteit ons formulier in, zodat je verslag terecht komt op het online platform van Climate Detectives over heel Europa.

Je team voert 1 -3 klasactiviteiten uit die je kennis laten maken met onze leefomgeving en het klimaat op Aarde. Zo leer je onze planeet beter kennen, en kan je beter helpen om ze te beschermen tegen en tijdens klimaatverandering.

Je leerlingenteam kan een badge verdienen bij het registreren van afgewerkte klasactiviteiten:

  • Bronzen badge voor 1 afgewerkte klasactiviteit
  • Zilveren badge voor 2 afgewerkte klasactiviteiten
  • Gouden badge voor 3 afgewerkte klasactiviteiten

17 september 2025: Start van het project

31 juli 2026: Deadline voor het registreren van je klasactiviteiten op internationaal platform

  • Elk team bestaat uit leerlingen tussen 6 en 12 jaar en een begeleidende leerkracht. Dit is een adviesleeftijd. Het project staat echter ook open voor oudere leerlingen.
  • Elk team bevat minimum 2 leerlingen; er is geen maximum (heel de klas kan dus 1 team zijn).
  • Een leerkracht kan meerdere teams begeleiden (maximum 5).

  • Kennismaking met de mogelijkheden van satellietdata en het belang ervan
  • Bewustwording over klimaatverandering en milieu
  • De wetenschappelijke onderzoeksmethode als uitgangspunt
  • Leren verwerven en verwerken van data
  • Onderzoeksopdracht rond een actueel thema
  • Stimulans om actie te ondernemen voor het klimaat

Hoe doe je mee?

Voor elke projectfase vind je via onze website de nodige handleidingen, tips en invulformulieren. Op die manier kan je het project, en dus de lessen klimaatverandering, volledig zelfstandig doorlopen. Wij, team ESERO Belgium, staan je natuurlijk bij waar nodig.

Daarom nemen we contact op met elke begeleidende leerkracht die zich aanmeldt (al dan niet met een reeds gekozen onderzoeksvoorstel).  De leerkracht krijgt feedback van ons bij elke projectfase, en geeft dit dan zelf door aan de leerlingenteams.

LET OP: ga vooraf aan je onderzoek alvast na of jij en je team/klas beschikbaar zijn voor de winnaarsreis: Climate Detectives Summit. Indien je niet kan deelnemen aan de winnaarsreis, sta je de eerste plaats af aan een team dat wel mee kan.

Indien je niet mee kan (toestemming ouders, planningsgewijs, data, budget,…), geef dit dan al aan bij de inschrijving in fase 1.

Hoe schrijf je je in?

Bij de start van je onderzoek:

  1. Je inschrijven voor Climate Detectives start met een concreet onderzoeksplan.
  2. Dit onderzoeksplan dien je ten laatste in op de aangegeven deadline (zie boven), samen met het deelnameformulier op onze inschrijvingspagina (zie hiernaast).
  3. We volgen je team op, maar de Climate Detectives lerarengids is je leidraad (zie hierboven).

Tijdens het onderzoek:

Maak alvast een account aan voor je deelnemende leerlingenteam(s) op de internationale Climate Detectives pagina van ESA

Bij afsluit van je onderzoek:

  1. Op het einde van fase 3 (= conclusie van je onderzoek en opstellen van een actieplan), deel je het resultaat van je werk met de rest van Europa via de Climate Detectives webpagina van ESA.
  2. Je team maakt een account aan om je bijdrage in te dienen.
  3. Op het einde van het schooljaar wint 1 Belgisch team een tweedaagse reis naar een ESA-centrum. Dit kan je enkel winnen als je internationaal geregistreerd staat als deelnemend team.

Geïnteresseerd, maar je hebt nog geen concreet voorstel? Geen nood! Je kan je vrijblijvend inschrijven als geïnteresseerd team en je kan ten allen tijde contact opnemen voor advies en hulp.

Hoe ziet jouw Climate Detectives eruit?

  1. Je registreert je leerlingenteam op de internationale Europese pagina. Hierop staat geen deadline, zolang je maar voldoende schooltijd over hebt om klaar te zijn met 3 klasactiviteiten vóór de einddatum zoals hierboven vermeld. Er zijn geen tussentijdse deadlines.
  2. Kies 1 tot 3 klasactiviteiten uit onze lijst die je leerlingenteam zal uitvoeren. Je vindt alle activiteiten op de Europese Climate Detectives website in de vorm van lespakketjes voor de leraar (ook in het Nederlands). ESERO Belgium zal steeds meer activiteiten op onze Belgische website publiceren, waar de eindtermen voor Vlaams onderwijs aan worden toegevoegd.
  3. Werk de gekozen klasactiviteiten af. Je krijgt een bronzen badge voor 1 activiteit, een zilveren badge voor 2, en een gouden badge voor 3 activiteiten.

Tja, meer valt er niet echt over te zeggen dan: GRATIS!

Kosten die je zelf maakt in de klas, kunnen we jammer genoeg niet vergoeden, maar onze pakketten zijn erop gemaakt dat je bijna uitsluitend huisje-tuintje-keuken materiaal nodig hebt. Geen grote kosten dus!

Voor Vlaamse leerkrachten is er een Vlaamse handleiding ter beschikking, afgeleid van de Engelstalige versie van ESA. De handleiding lezen is een must als je deelneemt. Alles wat je moet weten over het project, staat erin.

Voor Vlaamse leerkrachten staat alle nodige info op deze webpagina en tussen ons ESERO Belgium lesmateriaal. Op zoek naar extra inspiratie? Op de Europese website van Climate Detectives vind je nog meer info en voorbeelden uit andere landen.

Om de online gesprekken tussen de leerlingenteams en de externe expert/wetenschapper te faciliteren, hebben we een leidraad opgesteld. De leerlingen nemen dit geprint mee tijdens het gesprek, online of fysiek.

  • We bieden lesmateriaal aan waarmee je als leerkracht de lessen klimaatverandering gemakkelijk in de klas kan brengen. Deze klasactiviteiten geven de leerlingen meer inzicht in de terminologie en de principes van klimaatverandering en andere klimaatthema’s, alvorens aan hun onderzoeksopdracht te beginnen.
  • Voor Climate Detectives Junior zijn deze lespakketten de basis voor deelname.
  • ESERO Belgium werkt ook jaarlijks aan voorbeeld-onderzoeken (casussen) voor Climate Detectives teams in Vlaanderen, in samenwerking met diverse wetenschappers en klimaatexperts. We combineren satellietdata met terreinmetingen. Deze vind je eveneens terug tussen het lesmateriaal.

—

Weet je nog niet goed waar te beginnen? Geen nood!

We organiseren lerarenvormingen die een eerste inleiding geven over klimaatverandering en over hoe Climate Detectives het gemakkelijk maakt om dit onderwerp in de klas aan te brengen!

Er zijn ook online en offline Europese opleidingen georganiseerd door ESA Education (ook die worden aangekondigd op onze pagina ‘lerarenvormingen‘).

Aarzel zeker niet om ons team te contacteren via mail of telefonisch. We beantwoorden al jouw vragen met plezier!

Al een tipje van de sluier: Terrascope is de Belgische online viewer die de beelden en data van de Europese satellieten voor iedereen ter beschikking stelt. Het Vlaams wetenschappelijk instituut VITO stelt deze tool ter beschikking, gratis en eenvoudig te gebruiken zonder voorkennis. In onze lerarenvormingen laten we deelnemers kort werken met Terrascope bij wijze van oefening.

Kies je klimaatthema…

… en klik om meer te ontdekken!

Oceanen

Landbouw

Natuurbranden

Neerslagpatronen

Biodiversiteit

Lespakketten

Het projectverloop is volledig uitgewerkt in handleidingen, en we werken regelmatig zelf een Vlaamse casus uit als voorbeeld-onderzoek met satellietdata.

Er is begeleidend lesmateriaal beschikbaar voor lager en secundair onderwijs om de verschillende deelthema’s in de klas te introduceren.

FAQ

Nog vragen?

ESERO Belgium wil de leraren maximaal ondersteunen waar nodig om deelname aan de STEM-projecten te vergemakkelijken. Aarzel niet om ons per email of telefoon te contacteren. Elke vraag die we binnen krijgen, publiceren we hier met het antwoord.

Inderdaad, inschrijven gebeurt via het Belgische inschrijvingsformulier. Zo komt het bij ESERO Belgium terecht, en kan het project voor je team beginnen. We geven dan feedback en voorzien een Vlaamse klimaatexpert, die in gesprek gaat met je team.

Nadien vragen we je om je team ook Europees te registeren. Deze ‘extra’ registratie heeft 2 redenen:

  • Indien je team als Belgisch winnaar wordt verkozen, win je een reis naar een ESA-facility. ESA moet daarom in hun eigen deelnemers-database jouw team kunnen terugvinden als geregistreerde deelnemer voor Climate Detectives.
  • In fase 3 worden de leerlingen gevraagd om hun werk toe te voegen op het internationaal ESA-platform. Daar heb je een Europees Climate Detectives-account voor nodig.

Uiteraard hoef je niet te wachten op onze oproep, je kan de Europese registratie ook meteen doen. Het Belgisch formulier is echter essentieel wanneer je wenst te starten met je onderzoeksopdracht voor Climate Detectives.

Klimaatdetectives

Het onderzoeksplan (fase 1) dien je in het Nederlands (of Frans) in. Het resultaat/actieplan (fase 3) dien je in het Engels in via het Europese Climate Detectives-platform.

Klimaat Detectives Junior

Als bewijs van deelname aan Climate Detectives Junior kan je verschillende soorten documenten uploaden (bv. tekeningen, posters, etc.) De taal is hierbij vrij te kiezen.

Op deze projectpagina vind je altijd de meest recente jaarkalender van het project. Zodra de data voor het nieuwe schooljaar bekend zijn (begin september)worden ze gepubliceerd onder ‘wat is Climate Detectives?’.

Je hebt twee mogelijkheden:

  1. Vrijblijvend inschrijven als geïnteresseerd team: we houden je op de hoogte, voegen je toe aan de Belgische Climate Detectives lijst van potentiële deelnemers, en je kan met je vragen bij ons terecht.
  2. Officieel inschrijven als deelnemend team: dit kan alleen als je reeds een concreet onderzoeksvoorstel hebt. Uiteraard kan je dan ook bij ons terecht met al je vragen.

Je mag kiezen. Een ’team’ moet minstens 2 leerlingen en een volwassen begeleider bevatten. Je kan je klas verdelen in meerdere teams of de hele klas als 1 groot team inschrijven. In het secundair onderwijs kiezen de meeste deelnemers voor teams van 4 à 5 leerlingen.