Donderdag 23 oktober 2025 – Komend weekend draaien we opnieuw aan de wijzers van de tijd: de wintertijd gaat in! Op zondag om 3 uur ’s ochtends draaien we de klok één uur terug, en kunnen we dus een uurtje langer slapen. Maar wist je dat deze eenvoudige handeling — die wij op aarde doen — eigenlijk alles te maken heeft met astronomie?

🌍 Tijd en de draaiende aarde

De tijd zoals wij die meten, is rechtstreeks verbonden aan de rotatie van de aarde. Eén volledige draai rond haar as duurt ongeveer 24 uur — dat noemen we een dag. Omdat de aarde op een lichthellende draai-as rond de zon beweegt, verandert de hoeveelheid daglicht die we krijgen doorheen het jaar. In de winter worden de dagen korter, in de zomer langer.

Om beter gebruik te maken van het daglicht, hebben we de zomer- en wintertijd ingevoerd. In de zomer zetten we de klok een uur vooruit, zodat het ’s avonds langer licht blijft. In de winter keren we terug naar de “echte” zonnetijd.

☀️ Wat heeft de zon ermee te maken?

De zon staat niet elke dag op exact hetzelfde moment op haar hoogste punt. Dat komt omdat:

• de aarde niet perfect rond de zon draait (de baan is een ellips);

• de aardas schuin staat ten opzichte van die baan.

Daardoor loopt onze “kloktijd” niet altijd gelijk met de zonnetijd — het moment waarop de zon recht boven ons staat. Astronomen gebruiken hiervoor soms het begrip “ware zonnetijd” tegenover “middelbare zonnetijd”.

🪐 Tijd in de ruimte

Als astronauten op het Internationaal Ruimtestation (ISS) werken, wordt het nog interessanter. Zij zien de zon elke 90 minuten opkomen en ondergaan! Om niet helemaal gek te worden van al die “dagen”, gebruiken ze een vaste tijdzone: UTC (Universal Time Coordinated) — dezelfde standaardtijd die ook in de sterrenkunde wordt gebruikt.

Dat is een mooie aanleiding om in de klas te praten over:

• hoe tijdzones op aarde ontstaan;

• wat het verschil is tussen kloktijd en zonnetijd;

• hoe we tijd meten op andere planeten (een “sol” op Mars duurt bijvoorbeeld 24 uur en 39 minuten).

🧭 Klasidee: maak je eigen zonnewijzer

Wil je de wintertijd in de klas aangrijpen voor een lesje wetenschap? Laat je leerlingen een zonnewijzer bouwen! Zo ontdekken ze zelf hoe de stand van de zon de tijd kan aangeven. Je vindt stap-voor-stap handleidingen en klasopdrachten bij ons lesmateriaal van de Fritzkoffer.

Zaterdag 11 oktober 2025 – CoderDojo Belgium werd dit jaar opnieuw overspoeld door tientallen enthousiaste meisjes tijdens hun jaarlijkse 4Girlz-event. Zowel in Brugge als in Louvain-la-Neuve kwamen meisjes samen om te ontdekken hoe leuk, uitdagend en grensverleggend programmeren kan zijn. Creativiteit, code en technologie kwamen samen op deze niet-zo-typische zaterdag.

Wat is 4Girlz?

Sinds 2015 zet CoderDojo zich met 4Girlz in om meer meisjes warm te maken voor technologie en programmeren. Waar de meeste Dojo’s vooral jongens aantrekken, biedt 4Girlz een veilige en inspirerende omgeving waar meisjes zich volledig kunnen uitleven met computerspelletjes, elektronica, robots en creatief coderen.

Beginner of gevorderde, verlegen of uitbundig, boekenwurm, sportfanaat of fashionista — bij 4Girlz is iedereen welkom! En zoals altijd bij CoderDojo: volledig gratis.

Op missie naar Mars met ESERO Belgium

Eén van de absolute hoogtepunten (naar onze bescheiden mening ) van deze editie was de Marsrover-workshop, mede mogelijk gemaakt door ESERO Belgium.

Tijdens deze workshop leerden de meisjes werken met een omgebouwde mBot, die speciaal werd aangepast om op een echte Marsrover te lijken. In vier leuke codeeroefeningen ontdekten ze hoe je een robot kunt leren zien, reageren en denken:

1. Kleuren herkennen met een smartcamera

2. Rijden op basis van kleurcommando’s

3. Een sample (monster) zoeken van een bepaalde kleur

4. Een ‘alien’ volgen op Mars!

Met behulp van Scratch en blockcoding leerden de deelnemers stap voor stap hoe ze hun rover konden programmeren. Terwijl de robots over een nagemaakt Marsoppervlak reden als mini-Marsvoertuigen, konden de meisjes zelf ervaren hoe wetenschap, technologie en creativiteit samenkomen in echte ruimteonderzoekstoepassingen.

Nieuw lesmateriaal voor jonge ontdekkers

De oefeningen in deze editie met de marsbot zijn ook verder uitgewerkt als lesmateriaal dankzij de samenwerking tussen ESERO Belgium en Digitale Wolven. Samen ontwikkelden ze gedetailleerde stappenplannen voor de vier Marsrover-oefeningen, zodat zowel deelnemers als coaches precies konden volgen hoe elke opdracht moest worden opgebouwd. Van het herkennen van kleuren tot het laten volgen van een ‘alien’ — elke oefening werd helder uitgelegd met duidelijke instructies, videomateriaal en codevoorbeelden. Dit nieuwe materiaal maakt het eenvoudiger om de workshop ook in andere Dojo’s of klasomgevingen te herhalen, en helpt jonge programmeerders om zelfstandig te leren experimenteren met robots, sensoren en blockcoding.

Neem je graag zelf eens een kijkje? Hier vind je het lesmateriaal dat we samen ontwikkelden!

Een dag vol inspiratie

De sfeer zat er goed in — nieuwsgierige blikken bij het eerste stukje code en voldoening wanneer de Marsrover precies deed wat de meisjes hadden geprogrammeerd. Dankzij de steun van partners zoals ESERO Belgium en de inzet van talloze vrijwillige coaches, werd 4Girlz 2025 opnieuw een groot succes.

4Girlz draait niet alleen om technologie, maar ook om zelfvertrouwen, samenwerking en plezier. Door samen te bouwen, testen en verbeteren, ontdekken de meisjes dat programmeren niet enkel iets is voor “techneuten”, maar een vaardigheid die deuren opent naar talloze toekomstmogelijkheden. Met initiatieven als 4Girlz wil CoderDojo Belgium de drempel verlagen voor meisjes om hun weg te vinden naar de wereld van technologie. Iedereen kan leren coderen, experimenteren en innoveren.