9 jul 2024 jul 2024

Lesmateriaal: SSVI in a box

2025-01-24T13:41:39+01:00

Lesmateriaal: SSVI in a box 🔭

Zelfbouw telescopen in de klas met SSVI! De werkgroep Kijkerbouw van de UGENT Volkssterrenwacht Armand Pien biedt een zelfbouwpakket aan voor scholen met een eenvoudige lenzentelescoop, spiegeltelescoop, en spectroscoop. Alle onderdelen worden geleverd, de leerlingen assembleren het zelf. De telescoopjes zijn bruikbaar voor het observeren van planeten, de Maan en de Zon (met veilige filter!).

Via ESERO Belgium kan je een workshop voor groep leraren aanvragen waarbij we je zelfbouwmateriaal laten zien, en demonstreren hoe je het in elkaar steekt. Je leert de telescoopjes ook correct instellen, en we tonen hoe je de zonnefilter en de spectroscoop gebruikt. Dit kan je dan nadien met je leerlingen doen als je één of meerdere kits bestelt.

✔️ Niveau: basisonderwijs én secundair onderwijs (minimum 9 jaar)

✔️ Vakken/eindtermen:

Basisonderwijs
Wetenschappen en techniek (Techniek)

Secundair
Fysica, STEM (Engineering)

✔️ Partners: UGent Volkssterrenwacht Armand Pien (werkgroep Kijkerbouw), Project SSVI, ESERO Belgium

✔️ Editie: december 2021

Inhoud van de handleiding 📖

  • Context
  • Benodigd gereedschap

  • Assemblage montering
  • Assemblage Newton- of spiegeltelescoop
    • Hoe steek je de spiegeltelescoop in elkaar?
    • Uitlijnen van de optiek van de spiegeltelescoop
  • Assemblage refractor- of lenzentelescoop
  • Assemblage hulpstuk voor refractortelescoop
  • Assemblage PVC spectroscoop

  • Newton- en refractortelescoop
  • Spectroscoop
  • Zonnefilter

Zo gebruik je hem 👉

Downloads 👩‍🏫

Handleiding voor assemblage van de telescopen

Met deze handleiding voor leraren en leerlingen leer je hoe je de spiegeltelescoop, lenzentelescoop en accessoires kunt monteren en correct gebruiken.

Video voor assemblage van de telescopen

Jean-Pierre toont in deze video van 20 minuten de volledige montage van de telescoopjes.

Presentatie over assemblage van de telescopen

De presentatie die gebruikt wordt in de lerarenworkshop, over de montage van de telescoopjes.

Begeleidend boekje bij de workshop SSVI in a Box

Als je een lerarenworkshop volgt bij SSVI, dan wordt dit boekje meegegeven als werkmateriaal.

Website van SSVI met meer info

Hoeveel kost een SSVI in a Box pakketje voor je school, en hoe bestel je er eentje? Via deze link kan je de SSVI-organisator contacteren en krijg je extra info.

Extra lesmateriaal bij SSVI in a box

voor eerste graad secundair onderwijs ontwikkelden we STEM pakketten waarbij de zelfbouwtelescopen van SSVI in a box in de klas gebruikt worden: “Het heelal in een brandpunt” en “Verwondering over het heelal”.

Lesmateriaal: SSVI in a box2025-01-24T13:41:39+01:00
9 jul 2024 jul 2024

Lesmateriaal secundair: Astrosounds

2025-01-24T13:38:53+01:00

Lesmateriaal: Astrosounds 🎶

Hoe kunnen we stemmen, muziekinstrumenten en zelfs sterren herkennen op basis van hun klankkleur?

Binnen dit project gaan we op zoek naar een antwoord op de onderzoeksvraag: ‘Kunnen we stemmen, muziekinstrumenten en zelfs sterren herkennen op basis van hun klankkleur?’. Die vraag zullen we bekijken vanuit verschillende invalshoeken, namelijk die van een fysicus, een bioloog, een chemicus en een informaticus. De doelgroep voor dit project is de tweede graad in het secundair onderwijs.

✔️ Niveau: 2de graad secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Natuurwetenschappen, STEM, fysica, biologie, informatica

✔️ Partners: UCLL, Astrosounds Team, ESERO Belgium

✔️ Editie: december 2021

Inhoud van de bundel 📖

Na dit project moet je een goed beeld hebben over wat de vakken biologie, fysica, chemie en informatica inhouden.

  • Biologie is de studie van levende organismen.
  • Fysica is de studie van de fundamentele basiswetten van de natuur, van materie, energie, ruimte, tijd. Deze basiswetten vinden hun toepassing zowel in de biologie als de chemie als in ingenieurswetenschappen of medische wetenschappen.
  • Chemie is de studie van de samenstelling van stoffen en de veranderingen (reacties) waardoor nieuwe stoffen gevormd worden.
  • Informatica is de studie die zich richt op het maken van ICT-systemen: het opslaan en verwerken van informatie, het creëren van algoritmen en softwaretoepassingen, het maken en implementeren van netwerken en besturingssystemen, het ontwikkelen van databanken.

Aan de hand van het inkleurmodel zie je vanuit welke invalshoek we kijken in dit project. Of anders gezegd, vanuit welk oogpunt de onderzoeksvraag is gesteld.
Om een antwoord op de algemene onderzoeksvraag te formuleren, voeren we een reeks kleinere onderzoeken uit. Deze zijn uitgewerkt in 7 leerstations. Per leerstation zal je aan de hand van het inkleurmodel kunnen zien vanuit welke invalshoek we daarin kijken. Na elk leerstation gaan we een samenvattend schema van het project aanvullen met de geleerde begrippen uit de verschillende vakken.

Op 16 december werd een online vorming gegeven van 2u30min. Deze kan je herbekijken op onderstaande pagina.

  • Inleiding
  • Verwondering

  • Hoek 1: Proefje met stemvork
  • Hoek 2: Proefje met gitaar en proefje met ballon
  • Hoek 3: Proefje met suiker en geluid en proefje met liniaal
  • Hoek 4: filmpje + proefje: stembanden
  • Reflectiemoment
  • Conceptenmap leerstation 1

  • Hoek 1: Vacuüm
  • Middenstof gas
  • Hoek 2: Middenstof vloeibaar
  • Middenstof vast
  • Hoek 3: Snelheid van geluid in middenstoffen
  • Hoek 4: Geluidsgolf
  • Amplitude
  • Frequentie en golflengte
  • Reflectiemoment
  • Conceptenmap leerstation 2

  • Hoe kunnen we waarnemen dat sterren trillen?
  • Hoe kunnen we het verschil in lichtsterkte meten?
  • Eigenfrequentie en eigentrillingen
  • Reflectiemoment
  • Concept

  • Hoek 1: Infra- en ultrageluiden
  • Hoek 2: Resonantie in het slakkenhuis
  • Reflectiemoment
  • Concept

  • Klankkleur of timbre van een muziekinstrument
  • Timbre van een ster
  • Timbre van een muziekinstrument meten
  • Golfvorm van een samengestelde klank
  • Eigenfrequenties zorgen voor de klankkleur van een instrument.
  • Timbre meten
  • Reflectiemoment
  • Concept

  • Wat is een algoritme?
  • Sterrengeluiden programmeren
  • Concept

  • Ontstaan van sterren
  • Concept

  • Evaluatie
  • Formuleer je antwoord op de onderzoeksvraag

Downloads 👩‍🏫

Astrosounds Leerlingenbundel (dec 2021)

Ontdek 99 pagina’s met leerlingenopdrachten en achtergrondinfo.

Presentaties van de Astrosounds vorming (16 dec 2021)

Bekijk de presentaties opnieuw die Prof. Katrien Kolenberg liet zien tijdens de Astrsounds vorming.

Bekijk ook de presentatie van de docenten lerarenopleiding UCLL.

Extra: bookwidgets om het thema in te leiden

Op de Astrosounds website vind je enkele bookwidgets die je kunnen helpen om het thema in je klas te brengen.

Lesmateriaal secundair: Astrosounds2025-01-24T13:38:53+01:00
8 jul 2024 jul 2024

Lesmateriaal: verwijzing naar ESERO NL

2024-09-23T11:49:42+02:00

Ontdek extra paketten op ESERO NL 🇳🇱

Onze collega’s van ESERO Nederland publiceren al vele jaren lesmateriaal met een context van ruimtevaart die evengoed in de Vlaamse klassen kan gebruikt worden. Uiteenlopende thema’s worden behandeld. Neem eens een kijkje in hun collectie.

Lesmateriaal: verwijzing naar ESERO NL2024-09-23T11:49:42+02:00
8 jul 2024 jul 2024

Lesmateriaal basisonderwijs: Moon Camp (thematische lessen)

2025-01-24T13:53:42+01:00

Lesmateriaal: Moon Camp – Thematische lessen 🌜

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Mens en maatschappij (mens, tijd, ruimte, bron), Wetenschappen en Techniek (Natuur, techniek), ICT, Muzische vorming (beeld), Sociale vaardigheden (samenwerking)

✔️ Partners: ESERO Belgium

Lessenlijst 📖

PR33 Water op de maan

Filteren van “maanijskernen” om water te winnen.

In dit hulpmiddel zullen de leerlingen een dag lang bijhouden hoeveel water ze ongeveer gebruiken voor verschillende activiteiten. Dit wordt gevolgd door een experimentele activiteit in de klas, waarbij ze vooraf bereide “maanijskernen” gebruiken en deze filteren om water te krijgen. Ze zullen de resultaten van de eerste en tweede activiteit gebruiken om te berekenen hoeveel maanijs ze zouden moeten opgraven of boren om genoeg water voor één dag te hebben. De bron suggereert discussies over watergebruik en recycling, zowel op aarde als in de ruimte.

PR34 Bionische hand

Een bionische hand bouwen.

Bij deze activiteit bouwen de leerlingen een bionische hand van karton, touw, rietjes en elastiek. Ze vergelijken de bionische hand met hun eigen hand om de functie van de vingers en het belang van de duim te leren begrijpen: die zijn bedoeld om voorwerpen met verschillende vormen te pakken of vast te houden. Leerlingen leren ook dat de menselijke hand niet zou kunnen bewegen als hij alleen maar uit botten bestond. De leerlingen begrijpen hoe botten, spieren, pezen en banden werken door ze te vergelijken met materialen die in de bionische hand worden gebruikt om de vingers te bewegen.

PR37 Schuilplaats op de maan

Onderzoek naar verschillende schuilplaatsen op aarde en in de ruimte.

In deze reeks activiteiten analyseren de leerlingen het belang van beschutting voor bescherming op aarde en in de ruimte. De leerlingen zullen de milieuomstandigheden op aarde en op de maan vergelijken en in een groep hun eigen schuilplaats op de maan bedenken en bouwen met materialen die vergelijkbaar zijn met de grond op de maan, de zogenaamde maananalogen.

PR38 Missie op de maan

Programmeer een klasgenoot om een missie op de maan te voltooien.

Deze activiteit laat de leerlingen kennismaken met logisch denken door het plannen, testen en uitvoeren van een eenvoudige missie op de maan. De leerlingen werken in tweetallen en spelen om de beurt de rol van “missiecontroleur” en “zwerver”. De ene leerling geeft commando’s waarmee de andere blindelings over het maanoppervlak kan navigeren. Ze moeten een vaste route volgen om obstakels te vermijden, opdrachten uitvoeren en veilig op hun eindbestemming aankomen.

PR41 AstroFood

Les over eetbare planten in de ruimte.

Bij deze reeks activiteiten komen leerlingen meer te weten over de verschillende onderdelen van planten. Ze leren welke onderdelen van gekende planten eetbaar zijn en ze leren het verschil tussen groenten, vruchten en zaden. De leerlingen moeten bedenken wat voor plant er hoort bij de vrucht/de groente/het zaadje dat ze zien, en deze tekenen.

Ze leren ook dat verschillende planten verschillende groeiomstandigheden nodig hebben en dat hun opbrengst verschilt. Op basis hiervan bedenken ze welke planten geschikt zijn om in de ruimte te telen, als een goede bron van voedingsstoffen voor astronauten.

Deze activiteit is onderdeel van een reeks met andere delen ‘PR42 AstroFarmer’ en ‘PR43 AstroCrops’.

PR42 AstroFarmer

Lessen over de voorwaarden voor plantengroei.

In deze reeks van zes activiteiten onderzoeken leerlingen welke factoren de plantengroei beïnvloeden en verbinden ze die factoren met het telen van planten in de ruimte. Leerlingen komen erachter dat planten lucht, licht, water, voedingsstoffen en een stabiele temperatuur nodig hebben om te kunnen groeien. Leerlingen zien wat er met planten gebeurt als ze variaties in die factoren aanbrengen. Deze zes activiteiten kunnen individueel of als reeks worden uitgevoerd.

Deze activiteit is onderdeel van een reeks met andere delen ‘PR41 AstroFood’ en ‘PR43 AstroCrops’.

PR43 AstroCrops

Planten telen voor toekomstige ruimtemissies.

Bij deze reeks activiteiten leren leerlingen ontkieming en plantengroei te begrijpen door 12 weken lang de ontwikkeling van drie onbekende planten te volgen. ZE voeren metingen uit en doen waarnemingen om de groei en gezondheid van hun planten te evalueren. Leerlingen gebruiken hun waarnemingen om een hypothese te vormen over welke soorten planten ze telen en bespreken of deze planten geschikt zijn om op langdurige ruimtemissies te telen.

Deze activiteit is onderdeel van een reeks met als andere delen ‘PR41 AstroFood’ en ‘PR42 AstroFarmer’.

Lesmateriaal basisonderwijs: Moon Camp (thematische lessen)2025-01-24T13:53:42+01:00
Go to Top