12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal basisonderwijs: Land in gevaar

2025-09-12T16:43:48+02:00

Lesmateriaal: Land in gevaar

De vooruitzichten voor het bestaan op kleine eilanden

In deze reeks activiteiten leren leerlingen over de oorzaken en mogelijke gevolgen van de stijging van de zeespiegel, terwijl ze tegelijkertijd wetenschappelijke basisvaardigheden ontwikkelen.

De eerste activiteit introduceert de context door na te denken over de mogelijke toekomst van het eiland Kiribati en is gekoppeld aan een oefening om instructieve schrijfvaardigheid te ontwikkelen.

Praktische activiteiten over twee van de belangrijkste factoren die bijdragen tot de stijging van het zeespiegel bieden de gelegenheid om te bespreken hoe modellen in de wetenschap worden gebruikt.

In de laatste activiteit gebruiken de leerlingen echte satellietgegevens om de temperatuur van het zeeoppervlak, veranderingen in de gemiddelde zeespiegel en de relatie daartussen te onderzoeken.

✔️ Niveau: Basisonderwijs

✔️ Vakken: Aardrijkskunde, ICT, Wetenschap en Techniek, Wiskunde, Nederlands

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Overzicht
Samenvatting van de activiteiten
Climate from Space
Klimaat en zeespiegel: achtergrondinformatie

Activiteit 1: Land in gevaar
Activiteit 2: Het smelten van ijs
Activiteit 3: het opwarmen van water
Activiteit 4: Warme en koude zeeën

Leerlingen werkblad 1
Leerlingen werkblad 2
Leerlingen werkblad 3
Leerlingen werkblad 4

Informatieblad 1

Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal basisonderwijs: Land in gevaar2025-09-12T16:43:48+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal basisonderwijs: Is ozon goed of slecht?

2025-09-12T16:34:12+02:00

Lesmateriaal: Is ozon goed of slecht?

De ontdekking van het in de ozonlaag van Antarctica

In deze reeks activiteiten leren de leerlingen over ozon en de effecten – goede en slechte – die het heeft op het leven op aarde. De eerste activiteit geeft een overzicht van deze effecten, schetst hoe ozon wordt gemeten en introduceert het verhaal van het gat in de ozonlaag van Antarctica. Er is een praktische activiteit waarbij de effectiviteit van zonnebrandcrème wordt onderzocht. In de laatste activiteit gebruiken de leerlingen echte satellietgegevens om na te gaan hoe de ozonconcentratie de afgelopen decennia over de hele wereld is veranderd.

✔️ Niveau: Basisonderwijs

✔️ Vakken: Aardrijkskunde, ICT, Wetenschap en Techniek, Wiskunde, Nederlands

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Overzicht
Samenvatting van de activiteiten
Climate from Space
Ozon in de atmosfeer: achtergrondinformatie

Activiteit 1: Waarom is ozon belangrijk?
Activiteit 2: Hoe goed is mijn zonnebrandcrème?
Activiteit 3: Het gat in de ozonlaag

Leerlingen werkblad 1
Leerlingen werkblad 2
Leerlingen werkblad 3

Informatieblad 1
Informatieblad 2

Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal basisonderwijs: Is ozon goed of slecht?2025-09-12T16:34:12+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal basisonderwijs: De waterkringloop

2025-09-12T16:19:07+02:00

Lesmateriaal: De waterkringloop

In deze reeks activiteiten zullen de leerlingen leren over de waterkringloop en in het bijzonder hoe water in de bodem bijdraagt aan de kringloop en reageert op veranderingen daarin. De eerste activiteit maakt gebruik van het verhaal van een sneeuwvlok om de waterkringloop te illustreren. Een reeks praktische activiteiten stelt de leerlingen in staat de processen van verdamping en condensatie van vrij water en water in de bodem nader te bekijken. In de laatste activiteit gebruiken de leerlingen echte satellietgegevens om de veranderingen in bodemvocht over de hele wereld in de afgelopen jaren te onderzoeken.

✔️ Niveau: Basisonderwijs

✔️ Vakken: Aardrijkskunde, ICT, Wetenschap en Techniek, Wiskunde

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Overzicht
Samenvatting van de activiteiten
Climate from Space
Klimaat en de waterkringloop: achtergrondinformatie

Activiteit 1: De waterkringloop vandaag en morgen
Activiteit 2: Onderzoek naar verdamping
Activiteit 3: Het onderzoeken van condensatie
Activiteit 4: Planten, bodem en de waterkringloop
Activiteit 5: Water in de bodem
Activiteit 6: Meten van water in de bodem vanuit de ruimte

Leerlingen werkblad 1
Leerlingen werkblad 2
Leerlingen werkblad 3
Leerlingen werkblad 4
Leerlingen werkblad 5
Leerlingen werkblad 6

Informatieblad 1

Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal basisonderwijs: De waterkringloop2025-09-12T16:19:07+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Na de storm

2025-09-12T14:47:35+02:00

Lesmateriaal: Na de storm

De orkaan Matthew volgen en de gevolgen ervan analyseren

Deze activiteiten gebruiken het voorbeeld van orkaan Matthew om de toepassingen van aardobservatiegegevens bij het volgen van orkanen en het beoordelen van de nasleep ervan te verkennen. De leerlingen zullen leren hoe een orkaan zich ontwikkelt en welke gevolgen extreem weer kan hebben voor de samenleving. Ze zullen dit doen door satellietbeelden te vergelijken.

De activiteit kan worden uitgevoerd in een ICT-suite waarin de leerlingen zelfstandig leren over de beelden of kan worden onderwezen met behulp van een meer actieve leerstijl in de klas.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM, Ruimtelijk bewustzijn, Duurzaamheid, Digitale competenties

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Samenvatting activiteiten

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Volg de orkaan
Activiteit 2: Gevolgen van orkaan Mathew

Leerlingenwerkblad

Links
Bijlage

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Na de storm2025-09-12T14:47:35+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Zee-ijs vanuit de ruimte

2025-09-12T14:41:50+02:00

Lesmateriaal: Zee-ijs vanuit de ruimte

Onderzoek naar Arctisch zee-ijs en het verband met het klimaat

In deze reeks activiteiten onderzoeken de leerlingen het poolijs. Eerst zullen ze een praktische activiteit uitvoeren om uit te zoeken wat er gebeurt ‘als de oceaan bevriest’. Vervolgens zullen ze satellietbeelden gebruiken om de concentratie en de omvang van het zee-ijs te analyseren en te zien hoe deze parameters de afgelopen decennia zijn veranderd. Ze leren waar ter wereld zee-ijs te vinden is en analyseren actuele en langlopende satellietgegevens over de zee-ijsconcentratie in het Noordpoolgebied. Deze activiteit heeft betrekking op een van de belangrijkste indicatoren waarover wetenschappers beschikken om de klimaatverandering en de mogelijke gevolgen ervan te bestuderen.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM, Ruimtelijk bewustzijn, Duurzaamheid, Digitale competenties

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Algemene info
Eindtermen
Samenvatting activiteiten

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Wanneer de oceanen bevriezen
Activiteit 2: Zee-ijs vandaag
Activiteit 3: Zee-ijs doorheen de seizoenen

Werkblad leerlingen

Links
Bijlage

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Zee-ijs vanuit de ruimte2025-09-12T14:41:50+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Het broeikaseffect en zijn gevolgen

2025-09-12T14:19:28+02:00

Lesmateriaal: Het broeikaseffect en zijn gevolgen

Opwarming van de aarde onderzoeken

Deze reeks activiteiten omvat praktische experimenten en de interpretatie van satellietbeelden voor een beter begrip van algemene effecten van de opwarming van de aarde.

In activiteit 1 maken de leerlingen een model om het broeikaseffect te demonstreren en aan te tonen dat een hoger koolstofdioxidegehalte (CO2) tot een hogere temperatuur leidt. Het experiment zal worden aangevuld met de interpretatie van satellietbeelden waarop het CO2-niveau van de aarde in verschillende perioden te zien is. De leerlingen zullen dan leren over enkele gevolgen van een versterkt broeikaseffect – het smelten van ijs en veranderende albedowaarden. De leerlingen zullen deze onderwerpen onderzoeken in activiteit 2 en 3.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM, Ruimtelijk bewustzijn, Duurzaamheid, Digitale competenties

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Activiteitenoverzicht

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Broeikaseffect – Wat is dat?
Activiteit 2: Zeeniveau als indicator van opwarming van de aarde
Activiteit 3: Hoe veranderingen in albedo gevolgen kan hebben voor het klimaat

Links
Bijlagen

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Het broeikaseffect en zijn gevolgen2025-09-12T14:19:28+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Snelwegen van de oceaan

2025-09-12T14:21:24+02:00

Lesmateriaal: Snelwegen van de oceaan

Zeestromingen en het verband met klimaat

In deze reeks activiteiten zullen de leerlingen een multimedia module gebruiken om te leren over zeestromingen, de snelwegen van de oceanen, en hoe ze belangrijk zijn om het plaatselijke klimaat te begrijpen. Met behulp van een praktische activiteit zullen ze onderzoeken wat de oorzaak is van oceaanstromingen. Ze zullen ook satellietbeelden gebruiken om de temperatuur van het zeeoppervlak te analyseren en begrijpen waarom satellietwaarnemingen nuttig zijn voor het monitoren van zeestromingen.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Aardwetenschappen, STEM, digitale competenties, duurzaamheid, leercompetenties, ruimtelijk bewustzijn, sociaal-relationele competenties, chemie, fysica, wiskunde,…

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Activiteitenoverzicht

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Oceanen in beweging
Activiteit 2: Hoe kan water zinken?
Activiteit 3: Voel de hitte

Werkblad leerlingen
Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Snelwegen van de oceaan2025-09-12T14:21:24+02:00
30 jun 2025 jun 2025

Lesmateriaal: Het verschil begrijpen tussen weer en klimaat

2025-06-30T16:28:25+02:00

Lesmateriaal: Het verschil begrijpen tussen weer en klimaat

Weer en Klimaat

In deze reeks activiteiten leren de leerlingen het verschil tussen weer en klimaat. Ze zullen verschillende klimaatzones identificeren en hun eigen weergegevens verzamelen. Ze zullen dagelijkse en maandelijkse metingen van de luchttemperatuur analyseren en vergelijken. Ten slotte zullen ze verschillende klimaatscenario’s leren kennen en nagaan wat dit betekent voor de gemiddelde maandtemperaturen in hun gebied/land.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Nederlands (Taalbeschouwing), Wetenschap en techniek (Natuur), Wiskunde (Meten, Strategieën en probleemoplossende vaardigheden), ICT,

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info lesbundel

Activiteitenoverzicht

Inleiding

Activiteit 1: Is het weer of klimaat?

Activiteit 2: Weer Detectives

Activiteit 3: Klimaat Reporters

Leerlingenbundel

Links

Bijlage 1

Bijlage 2

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Het verschil begrijpen tussen weer en klimaat2025-06-30T16:28:25+02:00
30 jun 2025 jun 2025

Lesmateriaal: Analyseren en begrijpen van ruimtebeelden

2025-06-30T16:01:11+02:00

Lesmateriaal: Analyseren en begrijpen van ruimtebeelden van de planeet Aarde

Vanaf de grond en vanuit de lucht

In deze activiteit maken de leerlingen kennis met het idee van observatie op afstand van de aarde vanuit de ruimte. Hen wordt gevraagd foto’s van verschillende landschappen (bergen, meren, rivieren, steden, eilanden en woestijnen) die vanaf de grond zijn genomen, te vergelijken met foto’s van dezelfde plaatsen die zijn genomen door astronauten aan boord van het internationale ruimtestation, en ook met foto’s die door aardobservatiesatellieten zijn genomen. Deze bron gebruikt met name foto’s van Sentinel-1 en Sentinel-2, missies die door de ESA zijn ontwikkeld in het kader van het Copernicus-programma.

✔️ Niveau: basisonderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Wetenschap en techniek (Natuur, Techniek), ICT, Leren leren, Mens en maatschappij (Ruimte)

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over de lesbundel

Activiteit 1: De aarde gezien vanuit het ISS

Activiteit 2: Match de foto’s

Activiteit 3: Hoger op!

Bijlagen

Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: Analyseren en begrijpen van ruimtebeelden2025-06-30T16:01:11+02:00
26 jun 2025 jun 2025

Climate Detectives: Minicasus Natuurbranden (Practicum)

2025-06-26T14:16:22+02:00

Lesmateriaal: Minicasus natuurbranden (practicum)

In dit practicum gaan we een natuurband in België bestuderen aan de hand van grondmetingen en satellietbeelden. Voor de grondmetingen gebruiken we databanken van overheidinstanties, zoals het KMI, die ons informatie geven over neerslag en hitte in België. Zo kunnen we een eerste inschatting maken over welke omstandigheden de brand mogelijks veroorzaakt hebben. Daarna gebruiken we satellietbeelden om te leren over droogte, hitte en vegetatie. We bekijken deze beelden voor, tijdens en na de brand om een potentieel verband te onderzoeken. Hiervoor gebruiken we Terrascope, een online tool met infrarood- en FAPAR-data van de Sentinel 2 satelliet. De brand vond plaats in de Hoge Venen (coördinaten: 50.58945°N, 6.18823°E), eind mei 2023.

✔️ Niveau: secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: STEM

✔️ Editie: Juni 2025

Downloads 👩‍🏫

Climate Detectives: Minicasus Natuurbranden (Practicum)2025-06-26T14:16:22+02:00
Go to Top