12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Na de storm

2025-09-12T14:47:35+02:00

Lesmateriaal: Na de storm

De orkaan Matthew volgen en de gevolgen ervan analyseren

Deze activiteiten gebruiken het voorbeeld van orkaan Matthew om de toepassingen van aardobservatiegegevens bij het volgen van orkanen en het beoordelen van de nasleep ervan te verkennen. De leerlingen zullen leren hoe een orkaan zich ontwikkelt en welke gevolgen extreem weer kan hebben voor de samenleving. Ze zullen dit doen door satellietbeelden te vergelijken.

De activiteit kan worden uitgevoerd in een ICT-suite waarin de leerlingen zelfstandig leren over de beelden of kan worden onderwezen met behulp van een meer actieve leerstijl in de klas.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM, Ruimtelijk bewustzijn, Duurzaamheid, Digitale competenties

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Samenvatting activiteiten

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Volg de orkaan
Activiteit 2: Gevolgen van orkaan Mathew

Leerlingenwerkblad

Links
Bijlage

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Na de storm2025-09-12T14:47:35+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Zee-ijs vanuit de ruimte

2025-09-12T14:41:50+02:00

Lesmateriaal: Zee-ijs vanuit de ruimte

Onderzoek naar Arctisch zee-ijs en het verband met het klimaat

In deze reeks activiteiten onderzoeken de leerlingen het poolijs. Eerst zullen ze een praktische activiteit uitvoeren om uit te zoeken wat er gebeurt ‘als de oceaan bevriest’. Vervolgens zullen ze satellietbeelden gebruiken om de concentratie en de omvang van het zee-ijs te analyseren en te zien hoe deze parameters de afgelopen decennia zijn veranderd. Ze leren waar ter wereld zee-ijs te vinden is en analyseren actuele en langlopende satellietgegevens over de zee-ijsconcentratie in het Noordpoolgebied. Deze activiteit heeft betrekking op een van de belangrijkste indicatoren waarover wetenschappers beschikken om de klimaatverandering en de mogelijke gevolgen ervan te bestuderen.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM, Ruimtelijk bewustzijn, Duurzaamheid, Digitale competenties

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Algemene info
Eindtermen
Samenvatting activiteiten

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Wanneer de oceanen bevriezen
Activiteit 2: Zee-ijs vandaag
Activiteit 3: Zee-ijs doorheen de seizoenen

Werkblad leerlingen

Links
Bijlage

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Zee-ijs vanuit de ruimte2025-09-12T14:41:50+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Het broeikaseffect en zijn gevolgen

2025-09-12T14:19:28+02:00

Lesmateriaal: Het broeikaseffect en zijn gevolgen

Opwarming van de aarde onderzoeken

Deze reeks activiteiten omvat praktische experimenten en de interpretatie van satellietbeelden voor een beter begrip van algemene effecten van de opwarming van de aarde.

In activiteit 1 maken de leerlingen een model om het broeikaseffect te demonstreren en aan te tonen dat een hoger koolstofdioxidegehalte (CO2) tot een hogere temperatuur leidt. Het experiment zal worden aangevuld met de interpretatie van satellietbeelden waarop het CO2-niveau van de aarde in verschillende perioden te zien is. De leerlingen zullen dan leren over enkele gevolgen van een versterkt broeikaseffect – het smelten van ijs en veranderende albedowaarden. De leerlingen zullen deze onderwerpen onderzoeken in activiteit 2 en 3.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM, Ruimtelijk bewustzijn, Duurzaamheid, Digitale competenties

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Activiteitenoverzicht

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Broeikaseffect – Wat is dat?
Activiteit 2: Zeeniveau als indicator van opwarming van de aarde
Activiteit 3: Hoe veranderingen in albedo gevolgen kan hebben voor het klimaat

Links
Bijlagen

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Het broeikaseffect en zijn gevolgen2025-09-12T14:19:28+02:00
12 sep 2025 sep 2025

Lesmateriaal secundair: Snelwegen van de oceaan

2025-09-12T14:21:24+02:00

Lesmateriaal: Snelwegen van de oceaan

Zeestromingen en het verband met klimaat

In deze reeks activiteiten zullen de leerlingen een multimedia module gebruiken om te leren over zeestromingen, de snelwegen van de oceanen, en hoe ze belangrijk zijn om het plaatselijke klimaat te begrijpen. Met behulp van een praktische activiteit zullen ze onderzoeken wat de oorzaak is van oceaanstromingen. Ze zullen ook satellietbeelden gebruiken om de temperatuur van het zeeoppervlak te analyseren en begrijpen waarom satellietwaarnemingen nuttig zijn voor het monitoren van zeestromingen.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken: Aardwetenschappen, STEM, digitale competenties, duurzaamheid, leercompetenties, ruimtelijk bewustzijn, sociaal-relationele competenties, chemie, fysica, wiskunde,…

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Activiteitenoverzicht

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: Oceanen in beweging
Activiteit 2: Hoe kan water zinken?
Activiteit 3: Voel de hitte

Werkblad leerlingen
Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal secundair: Snelwegen van de oceaan2025-09-12T14:21:24+02:00
24 jul 2025 jul 2025

Lesmateriaal secundair: Nexus Island

2025-09-08T13:20:27+02:00

Lesmateriaal: Nexus Island 🦠

STEM module – Een spelgebaseerd lespakket over de verkenning van ecosystemen

Het lesmateriaal “Nexus Island”, geïnspireerd door een wetenschappelijke expeditie onder leiding van EMBL met de titel “TRaversing European Coastlines (TREC)”, nodigt leerlingen uit om hun kijk op het milieu waarin we leven te herzien. De focus ligt op de interactie tussen levende organismen, niet-levende omgevingsfactoren en mensen, evenals hun onderlinge afhankelijkheden en aanpassingsstrategieën.

De spelgerichte aanpak besteedt bijzondere aandacht aan de biodiversiteit van onze ecosystemen, in het bijzonder op microscopisch niveau, en aan de mate waarin micro-organismen kwetsbaar zijn voor de dynamiek van een veranderende omgeving.

Daarnaast wordt de rol van wetenschappelijk onderzoek benadrukt: het leveren van gegevens die de basis vormen voor verdere discussies en acties, in relatie tot de analyse van elk element en organisme in het milieu.

✔️ Niveau: 14-16 years

✔️ Vakken/eindtermen: Biologie, STEM, natuurwetenschappen

✔️ Partners: EMBL (European Molecular Biology Laboratory)

✔️ Versie: 27 juni 2024

✔️ Talen: Lerarenhandleiding in het Engels, Speelkaarten ook in het Nederlands

Contents of the bundle 📖

  • Duration: 45/55 minutes
  •  Number of participants: Between 8 and 24, divided in 4 teams
  • Minimum space: 5×5 metres of open space (no chairs, tables, etc.)
  • Materials: walkable map (a carpet), deck of cards
  • Overview: Everybody taking part in the workshop is a “citizen” living on Nexus Island. The island is portrayed on a walkable 4 x 4 metres map. The different parts of the workshop are linked together by a story that spans 3 days:
    • Day 1: the citizens discover the microorganisms living on the island.
    • Day 2: the island is suddenly affected by an extreme event, and the citizens have to understand what happened during this event, and assess the implications for the island’s organisms.
    • Day 3: the citizens recommend actions to the island’s government to remedy the situation.

  •  The workshop is divided into 5 parts:
    • Introduction (Intro)
    • First day of the story
    • Second day of the story
    • Third day of the story
    • Conclusion

Here the pedagogical and didactic approach is fully set out in tables.

What does TREC and the workshop have in common?

How does the location for the game look? Would you like to play in this particular location? Is it welcoming? Is there anything you can do to improve it?

  • Getting to know each other
  • Introducing the game

The game will be different every time it is played. Different participants, different facilitators, different locations, and so on. What matters is that the participants AND you have a very good time. What matters is that everyone has a positive experience. Why? Because we want to have a positive impact on the participants’ perceptions of science & scientists. It is unlikely that participants will remember the scientific content of the game, even just after a couple of hours. But they will remember the feeling of playing the game, and possibly associate that feeling with science. So have fun, talk with them, and let the game take its own shape

  • Farming quadrant
  • Natural Quadrant
  • City Quadrant
  • Industry and estuary quadrant

  • Farming quadrant
  • Natural Quadrant
  • City Quadrant
  • Industry and estuary quadrant

Downloads 👩‍🏫

EMBL – Website

What does EMBL stand for? What do they research? What’s their connection to this recourse?

Nexus Island – Website

Here you can find the original website of the game.

Nexus Island – Teacherguide

Find all the information you need to play the game here.

NEXUS Island – Downloads

Nexus Island Map

Nexus Island playing cards

Lesmateriaal secundair: Nexus Island2025-09-08T13:20:27+02:00
26 jun 2025 jun 2025

Climate Detectives: Minicasus Natuurbranden (Practicum)

2025-06-26T14:16:22+02:00

Lesmateriaal: Minicasus natuurbranden (practicum)

In dit practicum gaan we een natuurband in België bestuderen aan de hand van grondmetingen en satellietbeelden. Voor de grondmetingen gebruiken we databanken van overheidinstanties, zoals het KMI, die ons informatie geven over neerslag en hitte in België. Zo kunnen we een eerste inschatting maken over welke omstandigheden de brand mogelijks veroorzaakt hebben. Daarna gebruiken we satellietbeelden om te leren over droogte, hitte en vegetatie. We bekijken deze beelden voor, tijdens en na de brand om een potentieel verband te onderzoeken. Hiervoor gebruiken we Terrascope, een online tool met infrarood- en FAPAR-data van de Sentinel 2 satelliet. De brand vond plaats in de Hoge Venen (coördinaten: 50.58945°N, 6.18823°E), eind mei 2023.

✔️ Niveau: secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: STEM

✔️ Editie: Juni 2025

Downloads 👩‍🏫

Climate Detectives: Minicasus Natuurbranden (Practicum)2025-06-26T14:16:22+02:00
24 jun 2025 jun 2025

Climate Detectives: Copernicus Browser – handleiding voor leerkrachten

2025-07-14T09:54:58+02:00

Lesmateriaal: Copernicus Browser handleiding voor leerkrachten 🌍

Het doel van deze handleiding is om je te helpen bij het gebruik van de belangrijkste tools van de Copernicus Browser en om te laten zien hoe je deze kan gebruiken met je leerlingen in de klas. Om het nut ervan te illustreren, zullen we een casestudy analyseren, waarbij de focus ligt op een extreme droogte in 2015 bij het Poopó-meer, het op één na grootste meer in Bolivia, dat gedurende een lange periode volledig droogviel.

✔️ Niveau: 2e en 3e graad onderwijs (15-18 jaar)

✔️ Vakken/eindtermen: STEM

✔️ Editie: Juni 2025

Downloads 👩‍🏫

Climate Detectives: Copernicus Browser – handleiding voor leerkrachten2025-07-14T09:54:58+02:00
5 jun 2025 jun 2025

Lesmateriaal: infrarood webcam-hack

2025-06-05T10:11:44+02:00

Lesmateriaal: Infrarood Webcam-hack

Infrarood licht gebruiken om de wereld op een nieuwe manier te observeren.

Deze reeks van drie activiteiten zal de leerlingen in staat stellen het elektromagnetische spectrum te begrijpen en infrarode straling waar te nemen door een goedkope webcam aan te passen. Er wordt besproken hoe infraroodstraling kan worden gebruikt om informatie te verkrijgen die met zichtbaar licht niet beschikbaar is. De leerlingen zullen ook satellietbeelden analyseren en zo begrijpen waarom het nuttig is om in infrarood te “zien”.

ESERO Belgium heeft dit pakket aangepast voor Vlaams onderwijs, onder meer door een lijst van Vlaamse eindtermen toe te voegen.

✔️ Niveau: Secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen: Aardwetenschappen, biologie, STEM, digitale competenties, duurzaamheid, leercompetenties, ruimtelijk bewustzijn, sociaal-relationele competenties, chemie, fysica, wiskunde,…

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Inhoud van de bundel 📖

Info over het lespakket
Eindtermen
Activiteitenoverzicht

Inleiding
Achtergrond

Activiteit 1: De webcam hacken
Activiteit 2: Objecten bekijken in infrafoor licht
Activiteit 3: Kijken naar de aarde in infrarood licht

Werkblad leerlingen
Links

Downloads – Lesmateriaal 👩‍🏫

Lesmateriaal: infrarood webcam-hack2025-06-05T10:11:44+02:00
8 apr 2025 apr 2025

Lesmateriaal: ESA – Space for kids

2025-05-19T14:26:34+02:00

Lesmateriaal: Space for kids

“Space for Kids” van het Europese Ruimtevaart Agentschap (ESA) is een website vol materiaal dat kinderen wil warm maken voor de ruimte, met interactieve werkvormen, videos, en informatie over het heelal, de planeten, en de ESA ruimtemissies.

✔️ Niveau: kids

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Lesmateriaal: ESA – Space for kids2025-05-19T14:26:34+02:00
8 apr 2025 apr 2025

Lesmateriaal: ESA teach with space

2025-04-08T14:15:51+02:00

Lesmateriaal: Teach with space

ESA’s Teach with Space collection, developed in collaboration with the European Space Education Resources Office (ESERO) network, is a set of innovative curricular classroom resources that use space as the entry point to run STEM lessons during school hours. These resources include teaching guidelines, student activities, and experiment kits.

✔️ Niveau: Lager en secundair onderwijs

✔️ Vakken/eindtermen:
Basisonderwijs
Mens en maatschappij (Ruimte), Wetenschappen en Techniek (Techniek),…

Secundair onderwijs
Ruimtelijk bewustzijn, STEM, Aardwetenschappen,

✔️ Partners: ESERO Belgium, ESA Education

Lesmateriaal: ESA teach with space2025-04-08T14:15:51+02:00
Go to Top