STEM-inspiratie voor het nieuwe schooljaar: Tips en ideeën voor leraren

Het nieuwe schooljaar biedt een schone lei om jouw leerlingen te inspireren en te enthousiasmeren voor de wereld van STEM. Maar hoe maak je van abstracte concepten een levendige en betekenisvolle leerervaring? In deze blogpost delen we praktische tips en ideeën om jouw STEM-lessen dit jaar nog boeiender te maken.

1. Creëer een leeromgeving die prikkelt

• Maak het tastbaar: Gebruik experimenten, modellen en demonstraties om complexe wetenschappelijke principes te visualiseren. Planeten maken of een maanbasis bouwen maakt leren niet alleen leuk, maar ook onvergetelijk. Je vindt meerdere themalessen volledig uitgewerkt tussen ons lesmateriaal, helemaal gratis en kant-en-klaar om in de klas te gebruiken. Neem daar dus zeker een kijkje!

• Digitaliseer je lessen: Integreer digitale tools zoals online simulaties en coding platforms in je lessen. Klinkt ingewikkeld, maar dat hoeft het niet te zijn. Dit maakt leren interactiever en bereidt leerlingen voor op de toekomst. Enkele programma’s die we je hiervoor kunnen aanraden zijn:

• • STEM-gerelateerde tools:
    • TinkerCad – Gratis webapp voor 3D-ontwerp, elektronica en codering
    • Minecraft Education – Applicatie (met gratis proefperiode) om les te geven in programmeren en gameontwerp
    • PhET Simulations – Gratis online platform met bakken aan wetenschappelijke simulaties
    • Solar System Scope – Gratis online model van het zonnestelsel en de hemel

• • Meer algemene digitale tools:
    • Lessonup – Online tool om jouw lessen en presentaties interactiever te maken
    • Mentimeter – Online tool om een conversatie op gang te zetten over je les door middel van interactieve polls
    • Kahoot! – Deze kennen we allemaal uiteraard! Maak een quiz over je les en test de kennis van je leerlingen op een speelse manier

• Samenwerking staat centraal: Stimuleer samenwerkingsprojecten waarin leerlingen samenwerken aan oplossingen voor echte wereldproblemen. Hier leren ze niet alleen over STEM-concepten, maar ook over communicatie, kritisch denken en probleemoplossing.

2. Maak STEM relevant

• Verbind met de realiteit: Gebruik voorbeelden uit het dagelijks leven, zoals het berekenen van de snelheid van een achtbaanrit of het ontwerpen van een app voor een specifiek probleem. ESERO Belgium biedt 6 projecten aan waarbij de link met realiteit heel tastbaar wordt. Leerlingen worden ondergedompeld in wetenschap en worden aangespoord na te denken over hoe dit met je leven van dag-tot-dag te maken heeft. Hier heb je ze nog eens op een rijtje:
  • CanSat – Ontwerp een satelliet in een blikje en lanceer dit met echte raketten
  • ASGARD – Ontwerp je eigen experiment en stuur dit met een weerballon tot aan de grens met de ruimte
  • Climate Detectives – Voer je eigen klimaatonderzoek uit in je buurt
  • Moon Camp – Ontwerp je eigen maanbasis
  • Astro Pi – Codeer een simpel Astro Pi toestel en laat je code afspelen in het ISS
  • Mission X – Leer trainen als een echte astronaut

• Actuele thema’s: Integreer actuele gebeurtenissen in je lessen, zoals klimaatverandering of ruimtevaart.

• Projecten met impact: Laat leerlingen werken aan projecten die een positieve impact hebben op hun omgeving, zoals het ontwerpen van een duurzame waterfilter of het creëren van een app om energie te besparen. Een goed voorbeeld voor dergelijke lessen vind je in ons project Climate Detectives, waarin leerlingen zelf onderzoeken wat er misgaat met het klimaat en aan de hand van hun conclusie een actieplan opstellen om dit probleem de wereld uit te helpen.

3. Ontwikkel kritisch denken en probleemoplossing

• Stel open vragen: In plaats van alleen naar het juiste antwoord te zoeken, stimuleer je leerlingen om na te denken over ‘waarom’ en ‘wat als’.

• Fout maken is oké: Creëer een veilige omgeving waar leerlingen durven te experimenteren en fouten te maken. Dit is essentieel voor het leerproces.

• Design thinking: Introduceer de Design Thinking-methode* om leerlingen te leren problemen op een creatieve en systematische manier aan te pakken.

*Design Thinking is een proces van voortdurend ontwerpen, testen en verbeteren. Door steeds weer terug te gaan naar de tekentafel, komen we tot de beste oplossingen voor complexe problemen.

4. Inspireer en motiveer

• Rolmodellen: Nodig gastsprekers uit die werken in STEM-beroepen om leerlingen te inspireren en te laten zien welke mogelijkheden er zijn. Ook hierbij helpen we je graag! We hebben al enkele rolmodellen op een rijtje gezet, dezen vind je op deze pagina: https://esero.be/index.php/nl/overzicht-ruimtecarrieres-nl/

• STEM-wedstrijden: Stimuleer leerlingen om deel te nemen aan STEM-wedstrijden en -beurzen. Dit biedt een platform om hun talenten te tonen en in contact te komen met andere gepassioneerde leerlingen. Hieronder sommen we onze projecten die eveneens een wedstrijd zijn nog even op met de
  • CanSat – Een tweedaagse uitstap naar ESTEC in Nederland voor de ervaring ‘Space engineer for a day’.
  • Climate Detectives – Een reis naar ESRIN in Italië
  • Mission X – Persoonlijk bezoek van ons team aan jullie school/klas met een slotactiviteit

• Blijf zelf nieuwsgierig: Toon je eigen enthousiasme voor STEM en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Dit is aanstekelijk voor je leerlingen.

5. Een succesvol schooljaar

• Werk samen met collega’s: Door samen te werken met collega’s uit andere vakgebieden kun je interdisciplinaire projecten opzetten en de leerervaring voor je leerlingen verrijken. Bij deze heb jij alvast ESERO ontdekt, hiermee kan je jouw STEM-collega’s mede inspireren 😉

• Maak gebruik van online resources: Er zijn talloze online platforms en websites met lesmateriaal, experimenten en projecten, waaronder ons aanbod natuurlijk!
  • Ons lesmateriaal vind je hier
  • Onze projecten vind je hier

• Volg professionele ontwikkeling: Blijf jezelf ontwikkelen door deel te nemen aan workshops, cursussen en conferenties. Ook hierin staan wij je graag bij!
  • Onze lerarenvormingen vind je hier

Door STEM-onderwijs leuk, relevant en uitdagend te maken, kun je een nieuwe generatie wetenschappers, ingenieurs en technici inspireren. Onthoud: het gaat niet alleen om het overdragen van kennis, maar ook om het stimuleren van nieuwsgierigheid, creativiteit en probleemoplossend denken.

We wensen jullie een enorm leuk en geslaagd schooljaar toe!